Philippines versus Netherlands

Laatste verslag uit de Filipijnen! Wat een machtig, pachtig, leerzaam en uniek jaar! Hier dan wat bijzodnere cultuurverschillen!

Geen haar versus haargroei
Haar, het groeit bij ons overal waar we het niet willen hebben. Oksels, onderbenen, gezicht of een vrouwelijke snor. De Filipijnen hebben weinig tot geen haargroei. De gekste en intiemste gesprekken heb ik daar dan ook al over gevoerd. En overal waar je komt (vooral de meiden op het centrum) grijpen naar je arm en plukken aan je donshaartjes. Zij hebben dit bijna niet tot nauwelijks. En scheren doen ze dus ook niet echt. Als ze mijn stoppels op mijn benen voelen, slaken ze verschrikt een kreet. Tita! What is that? Ze kennen het niet. Maar willen het wel al te graag, gekgenoeg. Daar waar wij het wegscheren, probeert mijn collega het met scheren op te wekken of te wel de haargroei te activeren. Jaa zegt ze trots het werkt al iets, waarbij ik fronsend naar haar onderarmen kijk…jaja

Samen versus Alleen
Samen, alles doen ze hier samen. Samen slapen, samen wonen, samen eten, samen op pad. Samen. Dat ik alleen woon, alleen op pad ga, alleen op reis ga is raar. Ik vind het nogal inefficient, als mijn collega’s weer eens samen de deur uit gaan voor een hele simpele handeling. Dure handeling zouden wij zeggen met 2 man. Inefficient en duur. Dat is Nederland. Op en top efficientie. Zoveel mogelijk voor zo min mogelijk geld en mankracht. Hier met 15 man in een winkel van 4 bij 3. In Nederland staat daar 1 man personeel. Moet je op pad, dingen kopen of regelen dan doe je dat alleen. Hier Maakt 1 man het prikkeldraad vast aan elke paal en 2 anderen houden slechts het prikkeldraadje vast. Iets wat ook alleen kan. Nu zijn ze hier ook wel erg bang aangelegd en worden ze ook van kids af aan bang gemaakt. Als kinderen niet mee willen komen als ze naar huis gaan dan wordt er geroepen dat de monsters komen of de bad spirits. Want daar geloven ze in de bad spirits. ’s nachts durft mijn collega niet alleen naar de wc om die reden. Er wordt dus iemand wakker gemaakt om haar te vergezellen. Heel normaal hier, dat doe je voor elkaar. Thuis gebracht word je ook altijd en na 10 uur op het strand zijn kan ook echt niet volgens sommige. Het duurt even voordat je er achter bent dat het om de bad spirits gaat. Zo wordt een overledenen hier op een waak van 2 weken ook 24 uur bewaakt, wat betekent dat er nonstop dag en nacht familieleden en vrienden zijn, die hun tijd verdrijven met mayong en poker. Tijdverdrijf maar ook gokken, erg traditioneel op een wake. Dit allemaal om te zorgen dat de ziel van het lichaam van de overledenen niet wordt meegenomen door de bad spirits.
Samen, inefficient maar oh zo gezellig, kost meer geld en tijd maar geeft meer plezier en lol.

Bruin versus wit
Wat willen ze graag blank zijn en wat hebben ze daar veel voor over. Van mega slechte chemicalien tot aan poedertjes en whitening cremes. Sommige gaan zo ver en injecteren zich met troep wat m.i. alleen maar kanker of andere ziektes kan geven die je huid van binnenuit bleken. Alle poedertjes, cremes, zeep, shampoo alles bezit whitening. Elke dag poederen ze zich in met talkpoeder. Hun schoonheidsbeeld is een blanke met een hoge, opstaande neus. Dus ben je blank en blond haar bijvoorbeeld al heel knap. Het straalt weelde en rijkdom uit. Zo doet het ons eerder denken aan iemand die ziek is met zo’n bleek gezicht. Witte panty’s dus en witte malloits ipv tintje bruiner. Wij doen daarentegen weer moeite om bruin te worden met de zonnenbank, zelfbruinende cremes of gekleurde gezichtspoeder. Dat geeft ons het idee van gezond zijn. Verschillende ideen en overtuigingen lijden tot verschillend gedrag. Mijn overbuurman, op en top gay, houdt zervan zich erg dramatisch en weelderig op te maken. Het gezicht wordt dus volledig wit gemaakt, de randen van de ogen worden aangezet met rood (voor mij kom je dan zo uit de thriller-clip van Michael Jackson gelopen) want de oogleden en nagelriemen zijn van blanke mensen rozig, dus dat proberen ze zelfs na te maken. Bij het lakken van je nagels gebruiken ze dan ook een oerlelijke rode vloeistof wat je nagelriemen en de toppen van je fingers rood maken. Ik vind het echt oerlelijk, zij vinden het mooi.. verschillen moeten er zijn. Moedervlekken ook zoiets, de Filipijnen hebben dat gewoonweg bijna niet. Ik zit onder, je kan een hele tekening op nummers op mijn rug maken. Gek dus voor hen, normaal voor mij.

Delen versus voor jezelf houden
Alles wordt gedeeld, het eten, snacks, lekkers, stoel, bank. Het maakt niet uit hoeveel je zelf nog het, tot op de laatste kruimel wordt het gedeeld. Kinderen delen al vrij jong, het zit gewoon in de cultuur. Alles wordt uitgedeeld en gegeven. Kom je aan rond etenstijd, dan schuif je ook aan, ongeacht of je wel of niet al hebt gegeten of wilt. Want alleen zitten eten waar anderen bij zijn dat kan niet, zonder eerst iedereen te hebben aangeboden. Ik moest daar wel even aan wennen. Want soms verheug ik me net op dat stuk chocola wat ik net heb weten te bemachtigen en waar je al helemaal op gerekend hebt, erg he. Ik vond die gedachte wel erg dat ik bij mezelf dacht shit nou moet ik het delen haha, gelukkig denk ik het alleen maar en doe ik het niet. Maar het is wel een mindset waar je even op moet schakelen als je iets koopt in de winkel met de gedachte dat het voor jezelf is dan kom je er bekaaid van af, koop je iets waar je je niet meteen helemaal egoistisch aan hecht en toe-eigent dan staat je mindset al meer op het is voor een ieder die ik onderweg tegen kom. En zo krijg je ook weer heel veel onverwachts terug. Mijn collega komt bij mij met zo’n heerlijke luxe muffin, die je maar 1x per maand een keer voor jezelf koopt. Ze eet 1 hap en geeft de rest aan mij.. voor mij zoiets bizars. Als ik dat koop dan wil ik het ook eten haha, kan me niet voorstellen dat je dan zoiets lekkers meteen uit handen geeft, dan koop je er 2 of drie haha.

Al heb je niks, dan deel je nog. Hoeveel een vriend van mij die echt totaal niks te besteden heeft me geeft. fruit, eten, zijn potten van de pottenbakkerij. Zo gaat het ook met geld. Je houdt het geld wat je voor jezelf nodig hebt, maar wat je over hebt geef je weg. Sparen doen ze niet echt veel. Het gaat meestal op. Het is ook best normaal dat de oudste zus of broer de studie van de jongste betaald. Je groeit als familie, niet alleen. Dus heb jij succes dan deel je het succes met je familie en zorgje dat je hele familie naar een hogere status getild wordt en niet alleen jij er boven uit steekt. Dus weer samen en niet alleen.

Pleasen versus direct
Een Filipijn zul je niet gauw nee horen zeggen, of eigenlijk niet. Ze verzinnen en smoes of zeggen: maybe later or maybe next time. Dan weet je eigenlijk al wat ze willen zeggen. Ze houden er niet van om elkaar te kwetsen of pijn te doen, dus zeggen ze maar liever niet de waarheid. Wat betekent dat veel dingen in hun ogen ook al kwetsend is. Ik stelde eens een werkinhoudelijke vraag aan een collega, ze zat op dat moment buiten met een andere collega en een vriendin. Ze stond meteen op en bijna paniekerig ging ze zoeken wat ik had gevraagd. Op dat moment wist ik van niks. Anderhalve maand later kwam ik erachter hoe beschamend dat voor haar was. Ze had pauze (weet ik veel) en er was een vriendin van een collega bij. Door de vraag had ze het gevoel dat ze het meteen nu moest doen en schaamde ze zich kapot tegenover diegene van buitenaf. Oeps weet ik veel, ik vraag gewoon. Maar de vraag moet dus al voorzichtiger ingekleed worden en mag niet in bijzijn van anderen. Het voordeel is dat ze ontzettend lief en vriendelijk zijn en alles met veel liefde en aardigheid verpakken en veel rekening houden met de gevoelens van anderen. Het nadeel is dat je nooit weet of het gemeend is. Vaak is het namelijk ook uiterlijke schijn en wordt er hard geroddeld om de frustraties toch op een andere manier er uit te laten gaan. Of zo was een meisje van het werk een keer haar neptanden kwijt (heel schrijnend heeft ze al neptanden aan de voorkant). Niemand wist hoe en waar, iedereenliegt en houdt de schijn op. Wat blijkt het was een wraakactei van een ander meisje die baalde van hoe zij haar taken uitvoerde. Dus dat los je dan niet met praten op want dat is te direct, maar door dit soort acties. Heel normaal volgens mijn collega, want zij knipte ook rustig de onderbroeken kapot van een ander als ze kwaad was.

Formeel versus informeel

Formeel gaat hier alles nog, formele uniforms overal. Middelbare school, basisschool, universiteit, leraren, gemeentes alel bedrijven hebben hun volledige uniform. Simpele aanvragen gaat ook allemaal per officiele brief, getekend en wel. Dat was weer even opfrissen voor me, wat moet er in en hoeveel region afstanden moet ik gebruiken. In 2voud printen en dan wel persoonlijk (met dichte schoene, lange broek en schouders bedekt) afgeven, waarop de ontvanger een handtekening met datum van ontvangst zet. Officeel en tijdrovened, daar waar wij gewoon even simpel een mailtje zouden sturen.

Zo ook de etiquettes en het programma voor dingen die ze organiseren, alles gaat officieel. Een beach cleanup moet ik officieel per brief aanvragen, een programma wordt opgesteld. De mensen van de wijk openen het programma, er wordt een gebed gehouden en vervolgens wordt door een ander weer alles aan elkaar gepraat. Er hoort ook wel een behoorlijke snack en drinken aanwezig te zijn als teken van welvaart en status. Vaak amerikaans aandoent, maar erg officieel. Daarentegen zijn ze inhoudelijk weer vol grapjes en informeel op zo’n bijeenkomst. Grappig om te merken!

Het simpele leven

Onderstaand verhaal, heeft me vanaf het eerste moment erg aangesproken en niet meer losgelaten:

“Een Amerikaanse zakenman, die op vakantie was om ontspanning te zoeken na een lange periode van hart werken, stond op de pier van een klein kustplaatsje in Mexico, toen een kleine boot met een eenzame Mexicaanse visser aanmeerde. In de boot lagen verscheidene grote vissen. De Amerikaanse complimenteerde de Mexicaan met de kwaliteit van zijn vissen en vroeg hoe lang het duurde om ze te vangen. De visser antwoordde: “een tijdje.”

De Amerikaan vroeg: “Als het maar een tijdje duurde om deze heerlijke vis te vangen, waarom ben je dan niet langer gebleven om meer vis te vangen?” De visser legde uit dat deze vangst genoeg was om zijn gezin te voeden. De Amerikaan vroeg: “Maar wat doe je dan met de rest van je tijd?”

De visser antwoordde: “Ik slaap uit, vis wat, speel met mijn kinderen, neem een siësta met mijn vrouw. En ik wandel iedere avond naar het dorp, waar ik wijn drink en gitaar speel met mijn amigo’s. Ik heb een vol en druk leven, señor.”

De Amerikaanse spotte: “Ik heb een Harvard MBA en kan je helpen. Je moet meer tijd moeten besteden aan visserij en met de opbrengst een grotere boot kopen. Met de opbrengst van de grotere boot kun je meerdere boten kopen. Uiteindelijk heb je dan een vloot vissersboten. In plaats van het verkopen van je vangst via een tussenpersoon zou je direct kunnen verkopen aan de visverwerker. En uiteindelijk open je je eigen visconservenfabriek. Je hebt dan de controle over het product, de verwerking en de distributie. Hierdoor kun je dit kleine vissersdorp achterlaten en kunnen verhuizen naar Mexico City, daarna LA, en uiteindelijk New York City, waarvandaan je je groeiende onderneming kunt leiden. “De visser vroeg:” Maar señor, hoe lang zal dit allemaal duren? ‘

De Amerikaan antwoordde, “Vijftien tot twintig jaar.” “Maar wat dan, señor?” Vroeg de Mexicaan. De Amerikaan kreeg een glimlach op zijn gezicht en zei: “Dat is het beste deel. Als de tijd rijp is, zou je een beursgang aankondigen, verkoop je de aandelen van het bedrijf aan het publiek en word je heel rijk. Je zou miljoenen gaan verdienen. “Miljoenen, señor? En wat dan? Vroeg de Mexicaan.”

Waarop de Amerikaan vervolgde: “Waarom??? Dan zou je met pensioen kunnen gaan. Verhuizen naar een klein vissersdorp waar je kan uitslapen, een beetje vissen, spelen met je kinderen, een siësta nemen met je vrouw. En ’s avonds kunnen wandelen naar dorp, waar je wijn kunt drinken en gitaar kunt spelen met je amigo’s.”

En waarom? Omdat het precies het leven van meest van mijn vrienden hier omschrijft. Het leven wat ik nu deels ook leef. Het simpele leven. Mijn beste vrienden hebben als beroep: visserman, tricycle driver, afval prikker, kok in een restaurant, huisvrouw en moeder. 25 procent van de mensen die ik hier heb leren kennen hebben geen baan, 50 procent werkt part-time, tot ze voldoende geld hebben om van te leven. En dat leven is heel erg per dag. En ik betrapte mezelf erop dat ik hetzelfde dacht als die zakenman, waarom werk je niet elke dag? Of langer per dag, zodat je je huis kan opknappen, kan sparen voor onverwachte uitgaven of voor een studie voor je kinderen later. Ik verbaasde me steeds over mijn straat, hoe iedereen steeds op straat is, hangt, zit en waarbij niemand op het eerste oog lijkt te werken. En het is niet dat er geen werk is. Ik zie ze ‘sochtends en na een lange dag werken tref ik ze vaak nog steeds aan. Bij alle activiteiten zijn ze er steeds bij en als je geen zin hebt om te werken dan doe je het niet. De visserman en de tricycle driver zijn eigen baas en vullen hun tijd en dagen zelf in. En als de kok het laat heeft gemaakt dan stuurt hij een sms dezelfde ochtend dat hij niet komt. Dat is heel gewoon hier. Er wordt gewoon een dag ingehouden van je salaris, die iedereen hier ook per twee weken ontvangt. En op is op. En hou je geld over dan deel je dit altijd met vrienden en familie. Het is hier heel gewoon om de mensen die wat meer hebben om geld te vragen. Dat hebben ze bij mij gek genoeg nooit gedaan. Ik betrap me op de gedachte dat ze altijd wel van alles willen en dat ik denk dan moet je er ook voor werken en hoe me dat heel soms ook irriteert, Zijn ze nu lui of verwachten ze nu dat andere familieleden wel betalen? 

Mijn beste vrienden wonen in simpele huisjes, met een dak van palmbladeren, de luxure huisjes hebben wat opgestapelde cementblokken als muur, maar de meesten bestaan uit volledig hout en als je binnen loopt ligt er soms wel een vloer in van beton, maar vaak is het gewoon aarde. De meesten van mijn vrienden hebben geen koelkast en geen kookpit, maar koken op houtvuur en met kolen. De wc is vaak een simpele kleine, lage pot. Geen bril, geen wcpapier en geen watersysteem om door te spoelen. Maar het werkt en het is simpel en goedkoop. Douchen gaat met koud water uit de emmer. De meesten hebben geen wasmachine en zelf heb ik deze ook al geen jaar meer aangeraakt, evenals een stofzuiger, die heb ik al een jaar niet gezien. De meesten hebben wel een tv, zo eentje met een dikke kont, een antenne en vaak moet je er even een tik opgeven voor de helderheid of om de kleur weer terug te krijgen. De meeste huizen wonen hand in hand met ratten, muizen, kakkerlakken en spinnen. 

Als ik bij mijn vrienden op de bank zit, loopt er geregeld een rat al perfect balancerend over het smalle muurtje. Jimmy roepen ze dan lachend of Jacquelien als de kakkerlak weer over de muur struint. De muren zijn onbewerkt en zijn nog enigzins opgeleukt met weelderig bedrukt inpakpapier. Een groot mariabeeld staat prominent in de kamer, onder het grote kruis met Jezus. Het ruikt ook altijd typisch, maar inmiddels zo eigen. Het huis waar ik elke dag binnenloop. De slaapkamer van mijn vrienden is in de huiskamer, een simpele triplex plaat dient als afscheiding. Er staat een bamboo bed, geen matras. Met zijn 3en slapen ze daar, onbewerkte betonblokken afgebrokkeld en met kapotte voegen. Er staat nog iets van betonblok als schap, vroeger was dat blijkbaar de oude keuken, onder dat beton met een ranzig oud laagje papier, is klei, stenen en afval. Want als het kind snoept en snackt in bed gooit hij daar zijn papiertje. Want zoetigheden, snoep en snacken doen ze hier aan de lopende band, net als dingen gewoon in de tuin of dus in de kamer op de grond gooien. Ze zijn gewend dat de volgende dag het toch wel bij elkaar geveegd wordt. Onder een grote teil met gaten staat de overgebleven rijst op tafel. De rest wordt vaak vers gekocht en meteen gemaakt. Het water van de wasbak stroomt via een pijp de tuin in en vormt daar een klein stroompje water naar de straat toe. De meesten van mijn vrienden hebben geen matras, geen banken, maar slechts bamboo houten meubels en bed. Zij kunnen dan ook overal slapen en dat doen zed an ook. Geregeld dat er wel weer iemand op de bank in slaapt valt en de volgende ochtend weer op weg naar zijn huis gaat of gewoon wat rondwandelen in de straat.

Zo rond een uur of 5 is de tijd als ik dan soms thuiskom dat ze bij elkaar voor het huis of voor mijn huis op het muurtje zitten. Ik het begin vroeg ik nog wat zijn jullie aan het doen of waar zijn jullie op aan het wachten? Niks dus.. verbaasd kijken ze me dan aan.. hoezo? Gewoon zitten. Gewoon zitten. Dat heeft even tijd gekost voordat ik dat kon. Gewoon even zitten en gewoon niks doen. In Nederland werken we zo hard om ‘het’ te bereiken, om het te krijgen. Naast onze baan, sport, gezin vliegen we nog even gauw langs alle yogalessen, meditatielessen, lezen we zelfhulpboeken en volgen we de ene workshop na de ander. Om maar meer rust in ons leven te krijgen, meer in het hier en nu, meer te genieten, te ontstressen en om gelukkiger te zijn. En hier, hier doen ze het gewoon. Hier zijn ze gewoon in het hier en nu, samen in het moment. Geen stress, geen zorgen

Na een aantal maanden rond februari werd ik door mijn collega’s geadviseerd om niet met deze mensen om te gaan. Ik moest misschien wat mensen zoeken van mijn niveau. Dat raakte me en maakte me wat boos. Het gaat mij niet om niveau, maar om de klik. En weet je, het meest en het best van wat ik heb geleerd dit afgelopen haar, heb ik geleerd van deze mensen. Onlangs had ik nog een gesprek met iemand, die me zei dat ik zo slim en opgeleid ben. Ik antwoordde dat ik een studie heb genoten en veel weet van psychologie, kids en ontwikkeling. Maar ik kan geen huis bouwen, ik kan de ene vis niet van de ander onderscheiden, een motor kan ik niet repareren en ik kan ook geen hartoperatie uitvoeren of de ruimte ingezonden worden. Dus wat is opleiding? Dat ik iets weet van een specifiek thema in het leven. Niks meer niks minder. Maakt me dat meer? Ik denk het niet. Deze mensen weten mij dingen te vertellen die ik niet in mijn opleiding krijg.

Vanaf dag 1 betrekken ze me overal bij, word ik steeds uitgenodigd, staan ze me onvoorwaardelijk bij met woord en daad. En helpen ze me daar waar ze kunnen. Als ik iets nodig heb en de winkel niet weet, gaan ze met me mee. Als ik kom, wordt me meteen een stoel aangeboden, een drankje en wordt de komkommer al snel achter mijn rug om gekocht en gesneden. Ze nodigen me uit voor elk verjaardags feestje van wel weer een of ander familie lid. Ze zijn enorm gastvrij, vriendelijk en ze zijn er altijd. Als ik door mijn straat rij lacht iedereen even vriendelijk en vrolijk roepen ze goedemorgen en mijn naam. Iedereen is op een of andere manier wel weer aan elkaar verbonden, daar ze hier vooral blijven wonen, waar ze opgegroeid zijn. Hier wonen ze ook vaak met de hele familie bij elkaar. Het is gebruikelijk dat de zoon thuis blijft wonen en dat de verloofde er bij in trekt.

 De waarde van samen zijn, de onvoorwaardelijkheid, de vriendelijke lach is wat ik van hen leer. Iedereen is gelijk en iedereen is welkom. Voor vrienden en familie ga je door het vuur. Van deze vrienden heb ik geleerd hoe om te gaan met tegenslagen en met problemen, Hoe ze me hebben welkom geheten, opgenomen hebben in hun familie zonder enig druk, enige verwachting. Hoe ze met altijd betrekken. Het huis van mijn vrienden is al seen buurthuis. Elke dag zijn er mensen, iedereen loopt als zoete inval binnen. En het maakt niet uit, dik, dun, lang, groen of geel, beperkt of opgeleid iedereen is welkom. bben deze mensen mij  altijd blijven lachen, altijd kunnen binnenlopen, altijd is er wel iemand en soms zijn de huiseigenaren er niet eens. Maar dan kijkt een buurtbewoner daar gewoon even tv. Voor mij is dit ook mijn vaste buurthuis geworden. En waar ik eerder koos voor efficientie, even snel zelf en alleen doen. Heb ik nu de waarde van samen ontdekt, van hulp vragen en accepteren en nee efficient is het niet, maar wel veel leuker en gezelliger. Ik heb ontdekt dat na een baaldag waarbij ik eerder liever gewoon alleen op de bank thuis wil zitten en op mezelf wil zijn, dat ik dat binnen 5 minuten vergeet als ik hier binnenloop. De vriendelijkheid waarmee je altijd onthaald wordt, iedereen die je met een grote lach begroet, je een stoel aanbiedt en niet vraagt wat je komt doen maar in plaats daarvan vriendelijk vraagt hoe je dag was. De eeuwenoude zelfde grapjes, de lol met elkaar laat je binnen 5 minuten je rotdag vergeten. Ik zie hier veel minder tot geen depressieve, eenzame mensen. Problemen en tegenslagen zijn er genoeg, maar die worden samen gedragen, er wordt geluisterd, de schouders wordt opgehaald en er worden grappen gemaakt. We drinken samen, we kletsen samen en we zingen samen. En dat lijkt mij het grote moraal uit het verhaal. Uiteraard heeft het ook zijn keerzijde en zie ik ziektes of huisuitslag, rotte of geen tanden die wij allemaal niet eens kennen. Dieren zijn ziek en gaan dood omdat ze daar geen geld voor hebben. Tandarts of andere zorg kennen ze niet. Maar de welvaart die wij in ons land kennen heeft ons ook doen ontgroeien van ontspanning, familie, samen zijn, elkaar opvangen en voor elkaar zorgen, in het moment zijn.

Voor mij dit jaar de meest wijze en waardevolle les, die ik hopelijk lang bij me kan dragen, de les van mijn 'in ogen van anderen simpele' vrienden die voor mij van onschatbare waarde zijn en die ik het meest ga missen. Gewoon doen. Simpel.

The life of a Fisherman

Het is half 2 ‘s nachts als de wekker gaat, verward kijk ik op de klok na amper ruim een uur slap en na een paar seconden dringt het tot me door. Yes het is zover!! Ik mag mee met de vissermannen! Hoe bijzonder.. ! Ik moest me warm aankleden en zorgen dat ik genoeg eten bij me heb. Gisteravond al eieren gekookt en salade gemaakt, dat is wel genoeg voor ontbijt en lunch. Fruit mee, duikbril mee en onder mijn kleren heb ik een korte broek en hemd aangetrokken om in te zwemmen,. In een lange broek en trui ga ik op pad.. het is donker maar wel bijna volle maan. Ik loop de poort uit en ontmoet eindelijk die honden die snachts het hard blaffen en waar ik inmiddels wel aan gewend ben en door heen slaap. Ik loop de verlaten straat op, honden slaan aan zodra ik voor bij. Ik sla af naar rechts het smalle zandpaadje op wat tussen de houten huisjes kronkelt en wat ik inmiddels op mijn duimpje ken. Zelfs in het donker weet ik het waterstroompje, de bochten en waar ik moet bukken en om heen moet. Maar zodra ik het lange smalle pad in loop staat er ineens een hond gevaarlijk te blaffen en verspert de weg. Oeps dit is nieuw voor me. Ik ken de hond wel denk ik van overdag maar dan slaapt ie of ligt ie er relax bij en stap je er zonder enige moeite over heen of langs zonder enig gegrom. Maar nu wordt ik gewaarschuwd en blijf ik stilstaan, geen idee wat ie gaat doen als ik verder loop. Hmm twijfel twijfel.. de hond blijft me aanstaren en zo staan we dan tegenover elkaar voor een paar minute als 2 boksers die elkaar uitdagen in de ring. Ik besluit de wedstrijd niet te spelen en draai om… ik ken nog een ander pad.

Ook daar slaan de honden direct vals aan als ik voor bij loop iedereen zal wel wakker worden zo door mij hahaha. In ieder geval weten ze dat ik er aan kom. Ik loop naar het huis van 1 van mijn goede vrienden Jojo. Hij is de navigator op de boot en de andere 2 mannen zijn de vissers / jagers. Het is stil als ik aankom bij zijn houten huisje, ik roep zijn naam en dan verschijnt er achter het gordijntje een slaperig hoofd. Haha en ik moest nog wel stipt om 2 uur er zijn, zo niet dan vetrokken ze zonder mij ;-)Hij pakt de laatste spullen en we lopen vervolgens naar het strand. Daar komen de andere dan ook ineens (wie heeft hen danwakker gemaakt?) aangelopen..de boot ligt al op ons te wachten. Dit is de boot die pas geleden gemaakt is en die ik helemaal geverfd hebt en vervolgens van verschillende plaatjes voorzien, als een anker, een naam van de boot, de Filipijnse vlag en Nederlandse vlag (;-) en een haai.

De eigenaresse van de boot is een moeder van een vriendin van mij die bij mij om de hoek woont. Zij heeft de boot gefinancierd en Jojo heeft het hele process begeleid en aangestuurd en is dus nu degene die er mee vaart. De opbrengst van de vangst wordt dan ook verdeeld over de eigenaresse van de boot, Jojo en de 2 vissermannen, na aftrek van de kosten: benzine, eten etc. Het is donker, maar de boot wordt ietwat verlicht door een bijna volle maan die goudkleurig over het water schijnt. Magisch bijna. Her en der komen wat ooms en neven aangelopen. Hier in mijn wijk (eigenlijk in alle wijken) is alles wel familie van elkaar. Ze doen hier ook aan achterneven en nichten en achter, achterneven en nichten dus dan is het ook niet zo moeilijk om allemaal familie te hebben, maar hier blijft ook alles bij elkaar wonen, dus 1 straat is een en al familie zeg maar. Zo zijn de vissers op een manier familie van Jojo en komen dus andere familieleden op dit uur ook tevoorschijn om te helpen met de boot, die moet namelijk van het strand het water ingeduwd worden vaak met minimal zo’n 10 man. En ik moest er maar vast in gaan zitten.

En zo stap ik op de smalle boot, die hooguit 1 meter hoog is, zo’n 10 meter lang maar op het breedste stuk slechts 1,5 breed. Het is volledig ingericht op vissen, met een ingebouwde koelbox op het voordek en allerlei attributen. Er is een klein kapiteinshutje en daarachter zijn wat planken die de motor afdekken. Daar mag ik zitten. Daar gaan we dan, de open zee op in het holst van de nacht zonder enig licht behalve dan de manenschijn en wat bijzonder, Ik ben nog nooit in zo’n klein bootje zo s’ nachts de pen zee opgegaan met enkel het licht van de maan en niks anders, het is droog maar aan de horizon zie ik hoe de bliksem de hemel in 2en lijkt te scheuren. Daar ben ik dan met deze 3 mannen midden op zee.

Wat het vooral bijzonder maakt is het formaat van de boot. Ik heb wel vaker snachts gevaren. In December nog met Jiska op weg naar Palawan maar dan is het op een groot overdekt schip hoog boven het water, nu glijden we door de golven heel laag in het water en ben je dus ook erg dichtbij het water. De visserman gebaart me te slapen. Ik zeg dat dat niet hoeft, al denkend dat ik juist wil genieten van dit moment. Maar zoals het de ware filipijne betaamt staan ze er op en spreiden ze bij wijze van het bedje al voor je. Hij wijst me aan dat ik mijn tas kan gebruiken als kussen. De houten plank dient als bed. De houten plank die enorm trilt door de motor eronder, waardoor je neusvleugels contine kriebelen om maar nog niet te spreken over de herrie die deze plek veroorzaakt. Ook jojo kijkt achterom en gebaart me te slapen. Jaja straks zeg ik. Naast me ligt 1 visserman op nette gepaste afstand uiteraard en de andere visserman ligt gekronkeld op de 40 cm brede rand rondom de boot gemaakt van bamboostammen. Hoe krijgt hij het voor elkaar om daar te slapen hahah. Maar dat zijn ze gewend hier. De meesten slapen op een houten bed zodner uberhaupt een matras of iets, regelmatig slapen ze ook op de stoel, bamboo bank of waar dan ook, wel net zo handig eigenlijk. Ik ben ook wel een paar keer beland in bed bij vrienden en dan lig ik dus met een vriendin, haar zoon in een bed zonder matras, nou pfff geef me een paar uur en alles voelt al bont en blauw en maakt dat ik maar 1 ding wil teruig naar mijn eigen bed.

Terug naar de boot, wat is het nogmaals ontzettend magisch. Het geronk vd motor, het water wat omhoog tegen de drijvers spat en het donker. Mijn oog valt op het water dat langs de boot afglijdt en opspat elke keer als de drijver op het water slaat. Het lijkt wel of ik daar iets lichtgevends zag en dan klopt mijn vermoeden. Het stikt van lichtgevend plankton, een wonderbaarlijk fenomeen wat ik ooit eerder heb mogen ervaren in Cambodja toen ik een nachtduik nam in de zee en rondom mij het water lichtgroen oplicht als je met je armen door het water beweegt. Het wordt vooral geactiveerd door beweging en nu dus met de boot beweging genoeg, Het water langs de boot fonkelt dan ook door vele kleine sprankelende sterretjes en dat is prachtig om te zien!! Ik ga naast jojo op zijn houten plankje zitten en probeer het hem te zeggen maar door het geluid van de motor is een gesprek niet mogelijk. De achterkant van de boot heeft al helemaal een lichtgevend groen staartje gekregen en het water is dus helemaal lichtgroen verlicht, wat een bijzonder natuurverschijnsel!

Mijn ogen branden wel en na een uurtje genieten van het bijzonder nachtelijke moment, probeer ik al trillend even wat rust te pakken. Echt slapen lukt niet, maar ach dat had ik ook niet verwacht. Het lijkt al licht te worden en dat klopt, de tijd gaat erg snel.. nu al licht en we varen nog steeds. Het is bewolkt en de opkomende zon geeft slecht een flauw oranje licht op de wolken. Langzaam maar zeker wordt het steeds wat lichter en het is bijzinder om te merken dat je niks anders ziet dan water om je heen waar je ook kijkt. Geen andere boten, geen land, niks. Water en ik kan me best voorstellen dat mensen vroeger echt dachten dat de aarde plat was en volgens Eva denken sommige Filipijnen dat nog steeds haha.

We zijn dus volledig overgeleverd aan de zee en de kwaliteit van de boot. En de golven zijn best aanwezig waardoor we behoorlijk heen en weer schommelen en ik blij ben dat ik niet snel last heb van reisziekte, maar zelfs nu wel al een beetje misselijk kan raken als ik me niet genoeg focus op het water. Ik begin me ook ineens af te vragen hoe in vredesnaam de weg gevonden wordt. Ik zie jojo soms wel eens een zaklamp aandoen om ergens naar te kijken maar meer dan dat en het bewegen van de bamboostok naast hem naar voren of naar achteren doet hij niet. De bamboostuk fungeert als stuur en is gekoppeld aan de propeller. We zijn er… blijkbaar.. maar waar..?

Naast water is er 1 boei te zien, dus het zou wel 1 vd vissers plekken zijn? de vissermannen staan op en kleden zich om in lange zwemkleding. Het zou wel verdomd koud zijn denk en ik heb al medelijden met de vissermannen, zo vroeg in de ochtend namelijk 5 uur werd het wel echt een beetje fris.. het idee om het water in te moeten staat me nu nog niet aan, ik kijk dan ook eerst toe hoe ze hun flippers gemaakt van een ronde houten plank en een rubberen band aan hun voeten vastbinden, hilarisch gezicht maar het fungeert. De duikbril en snorkel gaat op en daar gaan ze dan gewapend met een speer. Ze gebruiken een harpoen die bevestigd is op een houten stok en met elastiek afgevuurd kan worden onder water. Ze gooien wat drijvers in het water gevolgd door de grote plastic vis waarvan ik me het nut van zijn bestaan altijd al heb afgevraagd.

De drijvers zijn handig want daardoor kunnen we zien waar ze zijn in het water en dat is wel verdomd nodig natuurlijk. ze drijven met al die golven al gauw ver weg van de boot en jojo moet ze dan steeds al oppikken wat al vrij snel gebeurd. Behendig klimmen ze zo vanuit het water de boot weer op. Wara isda! Geen vis roepen ze. Ah das jammer.. we gaan naar de volgende plek, ook gemarkeerd met een boei. En daar gaan ze weer met hetzelfde ritueel en dit gaat zo even door totdat ik besluit ook het water in te gaan. Als je naar het water kijkt is het gewoon een donkergrijze massa, maar als ik echt naar beneden van de boot het water in kijk verbaas ik me over wat ik zie. Het water is enorm helder, maar heel donkerblauw van kleur. Dit heb ik eigenlijk nog nooit echt zo gezien. Ik aarzel even maar duik er dan in en even vind ik het ineens heel spannend, want ik zie niet wat er onder me is en dat vind ik nooit echt een pretje, dus snel met de bril op in het water kijken.. ik zie alleen maar een donkerblauw gat waar ik ook kijk alles is donkerblauw. Ik ben gewend aan het zien van een bodem, koraal of wat dan ook voor andere ijkpunten, maar dit heb ik nog nooit meegemaakt en het geeft me da nook echt de kriebels.

Ik kom weer met mijn hoofd uit het water en roep naar jojo dat ik wel spannend vind ahh en zeg lachend dat ik terug wil naar de boot.. maar het is toch wel helder dus ik geef het nog een kans. Dan langzaam aan zie ik wat zwemmen aan vis en dat geeft iets van houvast om naar te kijken dan enkel een donkerblauw gat of je nou voor je achter of naast je kijkt, enkel donkerblauw water. Ik heb laatst voor het eerst van dieptevrees gehoord en was erg verwonderd daarover en hoe je daar last van kan hebben ook dat kan ik nu begrijpen als je zo’n gat in kijkt zonder bodem.. maar ik begin steeds meer te wennen en zie de vissermannen ook al.. de boot komt ook al terug en via de bamboodrijvers klim ik de boot weer op. wow, helemaal enthousiast en verwonderd roep ik dat ik dit nog nooit heb meegemaakt en dat het een volledige nieuwe ervaring is hoe bijzonder. En alle volgende stops duik ik samen met de vissermannen het water in op jacht naar vis. Wat natuurlijk helemaal niet mijn ding is en mezelf ook echt moet bedwingen om het aan te kunnen zien.

Het is wel anders als de vleesindustrie, wat voor mij sowieso het verschil maakt. Deze vissen leven in alle vrijheid en in de natuur is het nu eenmaal eten of gegeten worden en hier moeten deze mensen echt van leven, dit is hun inkomen en hun voedsel. Maar het neemt niet weg dat ik echt moet slikken en mezelf moet uitdagen om te zien hoe ze de vis achterna jagen en de speer afvuren. Een lang touw is vastgemaakt aan de speer en aan het andere eind aan de drijver. De speer doorboord het lijf, behendig duwen ze de nog steeds levende vis verder waardoor het gerijgd wordt aan het touw en de speer weer vrij is voor de volgende. ..dus… dat gekronkel is het moeilijkste stuk.

Verbaasd ben ik over hoe ze diep onder water duiken, achter de vis aangaan en vervolgens gericht schieten.. dat alles op 1adem die ze dus aardig lang kunnen inhouden. En die grote plastic vis van een meter hangt dus aan een touwtje zo’n vijf meter onder ze en ‘ zwemt’ dus zo met ze mee.. moet dat de vis aantrekken? Het antwoord weet ik nog niet, maar dat komt de volgende keer want heb natuurlijk al laten weten dat ik elke week wel mee wil haha!

Er is alleen weinig vis dus er wordt al lachwekkend gezegd dat ik alle vis afschrik haha en ik ben allang blij dat ik nog niet teveel blootgesteld wordt aan deze vismoord ;-) en zo gaan we steeds voor 10 min het water in om vervolgens alweer opgepikt te worden door onze boot en verder te gaan naar de volgende boei. Onderweg komen we nu ook al wat andere vissersbootjes tegen, veelal bekenden en uiteraard familieleden in welke orde dan ook. Ondertussen heb ik ontdekt dat rondom de boei het meest interessant te zien is aan kleine krabbetjes, schelpen en kleine adhd visjes, dus daar heb ik me steeds op gefocust haha. Ondertussen blijken op de boot in een oud verfblik de kolen al te gloeien om de rijst te koken.. de pasgevangen vis wordt klaargemaakt en ook gekookt voor de lunch. Al dobberend zet ik mijn tanden in mijn salade. Al gauw is er dan weer land in zicht en komt eiland Panay steeds weer dichterbij. In de verte worden we al opgewacht op het strand door April, de vriendin van Jojo en de nodige familieleden, wat bijzonder om dit ontvangst nu van de andere kant mee te maken. Het voelt bijna als thuiskomen na maanden op zee geweest te zijn.. Maar nu dus ook na een lange tocht van bijna 12 uur, mensen die zwaaien en vooral lachen om die gekke ‘ kana” (buitenlander) die mee is op de boot.

En uiteraard wordt direct uitgewisseld wat de vangst is.. wara isda, ik geef bad luck haha. Maybe next time ;-) weinig inkomsten dus vandaag en ze spelen het net quit..het leven van een visserman. Soms heb je veel geld en soms heb je niks. Een kilo vis (ligt aan welk soort) levert zo’n 1 euro 50 tot 2,50 op. En soms vangen ze per keer wel 50 kilo.. maar nu komen we op een schamele 8 kilo uit. Maar hier in de Filipijnen lachen ze er nooit minder om, lachend halen ze namelijk hun schouders op, that’s life, maybe next time ;-)

Just a perfect daily day

Deze blog beschrijft een veel voorkomende fijne dag uit mijn Filipijnse leven, deze dag vond vorige week plaats. Vrijdag 20 april

7.30 de wekker gaat. Vaak ben ik al wel wakker voor de wekker maar dommel ik nog even weg op de muziek van de buurman, de geblaf van honden, het geknetter van uitlaten en het leven buiten wat al volop in beweging is. Half 8. We beginnen de dag met een duik in de zee. Ik trek mijn zwempak aan en daarover heen mijn pyjama weer.. waarom de pyjama hoor ik je denken? Nou, om meerdere redenen haha. Allereerst zwem ik er in?!?! Yes, iedereen zwemt hier in zijn kleding, dus ik ben me ondertussen al veel te bloot gaan voelen in bikini of zwempak, helemaal tussen alleen maar locals, dus vandaar dat ik die traditie al overgenomen heb. Tweede reden is, dat mijn pyjama namelijk toch al wel weer gewassen kan worden, het is hier namelijk 24 uur per dag, warm. Dus pyjama’s hoe luchtig ook zijn alweer snel aan een wasbeurt toe. En de pyjama bestaat uit een luchtig flubber broekje en een hempje dus zoveel stof is dat nou ook niet. Met mijn sleutels en een duikbril loop ik op mijn slippers de deur uit. Ik maak het hangslot open van ons grote ijzeren hek en schuif de ijzeren stang uit het slot. Dat gaat nooit soepel en vergt veel heen en weer bewegende vaardigheden, waardoor iedereen die te maken heeft met dit slot de welbekende blauwe plek op zijn arm krijgt, op precies dezelfde plek. Maar na zoveel maanden krijg ik er toch wel een handigheidje in, want die blauwe plek heb ik al lang niet meer gezien.

Ik Loop de deur uit en begroet mijn buurvrouw en vriendinnetje Jona, die alles altijd in de gaten heeft wanneer ik thuis ben, weg ga hoe laat ik weg ga etc. Goede sociale controle dus. Ik loop rechts de straat op en sla vervolgens links een zandpad op. Via een smal paadje loop ik langs houten/ betonnen huisjes met kleurige was aan de waslijn. De paden en de tuinen (wat voornamelijk zwarte aarde is) ligt er altijd weer mooi aangeharkt en bladervrij bij. Er staan hanen aan een touwtje en honden liggen nu wel lui te slapen (wat ik snap na een hele nacht blaffen). De bladeren worden in hoopjes verbrandt. Her en der klinkt al vrolijke muziek en vanuit de huisjes en tuintjes hoor ik veelal de vrolijke kinderstemmetjes roepen: Tita Suzanne!! Hello, good morning! Where you going? Ma rigos sa baibai, antwoord ik dan, het lukt al om wat simpele gesprekken in het kinaray-a te houden, erg leuk! Vriendelijk en vrolijk word ik door de mensen allemaal begroet en ze kennen me inmiddels allemaal, helaas moet ik sommige namen schuldig blijven. Het is half acht en al zoveel gezelligheid, heerlijk vind ik dit straatje altijd. Ik loop onder een houten afdakje, passeer een klein winkeltje, een basketbalveldje en wat huizen van vrienden. In de verte zie ik de zee al en loop ik het paadje naar beneden naar het strand.

Het is half acht, maar al goed warm. Het is altijd welk rond de 30 graden eigenlijk of het nu nacht of dag is, uiteraard is het overdag in de zon het allerwarmst, maar die zon is er nu ook al volop. Op het strand liggen de vissersbootjes en zitten wat groepjes mannen bij elkaar wat te zitten en wat kinderen spelen al in het water. Good morning Suzan! Hello good morning haha.. Wat heerlijk begin van de dag die gezelligheid, dat vele samen zijn, die vrolijke begroetingen. Heerlijk straatbeeld dit. De zee bevat veel koraalrotsen, er is 1 plek waar je wel goed de zee in kan, daar waar de vissersboten ook altijd er uit gaan. Onder de drijvers van de boten door zwem ik naar de verste boei..zo’n 15 meter van het strand vandaan, daar begint de tocht. De zwembril op en…baantjes trekken! Het water is rustig en erg helder. En wat is dit toch fijn. Work-out in de zee, waarbij het koraal en de vissen onder je vandaan schieten. Al borst crawlend bewonder ik de onderwaterwereld. Soms is het net of in de verte de blaadjes van de bomen vallen, maar als ik dichterbij kom, blijken het allemaal kleine, ronde gele vissen die hoog tegen de oppervlakte van het water zwemmen. Groepjes kleine zilveren visjes glinsteren mooi in de zonnestralen. Er is genoeg te zien en voor ik het weet ben ik alweer bij de andere boei aangekomen en draai ik weer om al bedenkend dat ieder zwembad in Nederland eigenlijk een poster van de onderwaterwereld op de bodem zou moeten hebben. 2 x heen en weer is al een half uurtje zwemmen en met natte kleding loop ik het zelfde paadje weer terug naar huis om te doucehn. Ik heb mezelf eigen gemaakt dat ik de kleding van gisteren of zoals nu de zwemkleding/pyjama meteen maar was, wel zo handig en dat doe ik dan met de kleding nog aan en sop ik de kleding op dezelfde manier in als dat je je lijf wast haha.

Na het douchen sproei ik de tuin voor en achter. Het is nu namelijk hoogzomer, wat betekent dat het weinig regent dus dat betekent 2x per dag sproeien. In de tuin heb ik inmiddels 15 papaya bomen, een lange slinger pompoen die door de hele tuin kronkelt, tomatenplantjes, een ananas-experiment, komote en malongay (2 Filipijnse groente soorten ). Dat is nog een hele kunst en klus dat verbouwen van groenten en fruit. Een vrouwtjes pompoenbloem hebben we laatst handmatig bevrucht met de mannetjes stuifmeel, wat al een hele bevalling was om vervolgens de papaya bomen te bestempelen als zijnde vrouw, man of hermafrodiet. Tegenwoordig weten we dus nog meer van de bloemetjes en de bijtjes en hopen we spoedig wat fruit te kunnen oogsten. Na het ontbijt zit het ochtendritueel erop, pak ik de scooter en ga op pad naar het werk. Zodra ik de kleine wijk van het werk binnenrijd word ik al even vrolijk begroet door vrolijke gezichten. Het allerleukste ritueel is wel die van de vrolijke dame, die vanaf dag 1 mij steevast en luid begroet met: Goodmorning Gwapa en die ik dus op precies dezelfde manier terug begroet. Inmiddels hebben al veel meer mensen deze traditie overgenomen en klinkt het dus over en weer "goede morgen knapperd"!

Op het werk is het nu rustig, de meiden zijn allemaal bij hun familie of pleeggezin omdat het vakantie is en dat onderdeel van de behandeling is. Dat betekent dat er nu veel tijd is voor ontwikkelen en creëren. Ik ben dan met name druk met het ontwikkelen van trainingen over diverse ziektebeelden en schrijf behandelmodules als psycho-educatie of andere interventies en dat is wel erg leuk en dankbaar om te doen. Straks kunnen we dat namelijk als de meiden terug zijn allemaal mooi in gebruik nemen. Aan het eind van de dag komt onze centrum hond, Lucky al enthousiaste kwispelend naar me toe, ik weet al precies waarom. Hij komt me halen voor zijn dagelijkse wandeling over het strand!

Als ik thuiskom, zie ik hoe de hele lucht vol wolken, oranje kleurt. Oh wauw, dat is een mooie zonsondergang. Ik loop binnen bij Jona en vraag haar of ze meegaat naar het strand voor de zonsondegang. Dat wilt ze wel. We lopen naar het strand, de zon is al onder maar de lucht is volledig oranje/roze en geel, wauw heel mooi. Heerlijk thuiskomen zo en gezellig samen met Jona. Er zijn wederom wat kinderen aan het zwemmen en ik duik er ook in, uiteraard gewoon in de kleding van die dag, die toch na een dag werken ook al wel weer gewassen kan worden. Handig toch, je hoeft je niet om te kleden en je kan altijd zwemmen wanneer je wilt haha. We horen ergens karaoke vandaan komen, dat is op zich niet vreemd want dat hoor je altijd wel minimaal 1x per week. Maar deze kan nog wel eens van een bekende zijn. We lopen via de andere kant terug en ja hoor, het is feest bij Pastoor (ohja ze zijn hier gek op nicknames, dus iedereen heeft minimaal 2 namen, hier een handje vol 2^e naam van mensen die ik ken: pastoor, toothless, seven love, precious)

De zus van pastoor is jarig, dus dat betekent karaoke set, eten en drinken! Ik steek mijn neus even om de hoek en wordt uiteraard al meteen uitgenodigd door ze. De vader is er ook en ik pak zijn hand en druk die tegen mijn voorhoofd, een gebaar van respect hier. Misschien is het handig om eerst even te douchen en dan terug te komen. Zo gezegd, zo gedaan. Hup weer met de kleren aan onder de douche, kleding wassen en mezelf wassen, eten en op naar de karaoke! Ong, de man van Jona is er nu ook en de rest van de friends, gezellig samenzijn buiten in de tuin met de verrijdbare karaokeset. Ik krijg al meteen een biertje en het songbook in mijn handen gedrukt. Inmiddels kan ik een Filipijns nummer zingen, dus die wordt natuurlijk meteen aangevraagd en onder al luid meezingend en klappend van de rest, sta ik heen en weer te wiegen met weer een anderebuurvrouw op de melodie van.. “Nosi balasi! Sin-o?! Sino Basila…” . De avond is nog maar net begonnen haha.

We gaan het feestje voort zetten op het plaza. Het is namelijk 2 weken festival en het plaza is wederom omgetoverd tot een open-air concert / foodfest. Rondom eettentjes, in het midden tafeltjes en 1 podium met bands die ik allemaal ken vanuit bambussa. En met muziek die allemaal inmiddels welbekend is, want ze spelen steeds hetzelfde. Een feest der herkenning dus!

We gaan met de tricycle van Ong, ik stap voorin met Jona en JK, de zoon van Jona. Waarbij 1 bil buiten de ijzeren binnenkant hangt en, JK op het puntje zit. George en April gaan achterin. Als we aankomen op het plaza blijken er uiteindelijk 8 uit de tricycle te komen.. he waar komen die ineens vandaan?. Wat blijkt.. Onderweg waren we dus ineens Romje tegengekomen (die dus net schijnbaar aankomt van een ander eiland) en die is gelijk achterop gesprongen. 4 op de motor en dus heel wat in het bakje ernaast, het kan allemaal. Gezelligheid met zijn allen naar het plaza! Disco, disco.. lekker dansen! Zomaar een dag uit het Filipijnse leven, wat voelt als op een camping, wat rondslenteren in de buurt, met mensen kletsen die je tegenkomt en heel erg in het moment en go with the flow. Van een zonsondergang op een karaoke party komen en uiteindelijk eindigen met disco, disco. Een dag vol geur, kleur, natuur, zon, zee, strand en naast hard werken ook heerlijk ontspannen. Ilike heerlijk zo’n dag!

On our way to Palawan!

Vandaag gaan jiska en ik op vakantie ?..we gaan naar het mooiste eiland van de wereld volgens een of andere palawan waar ik mijn lieve zus ook weer ga zien. Om kosten te besparen gaan we met de boot. 50 euro voor een vliegticket is op een salaris van 150 per maand, best erg veel. De boot doet er 12 uur of 24 uur over en gaat 2x in de week. De boot vertrekt vanuit iloilo, dat betekent weer eerst 3 uur op pad gaan met de bus naar iloilo. Maar het is natuurlijk nationale vakantie week zo voor de kerst, dus mogelijk zal de boot wel fully booked zijn. We besluiten ipv morgen vandaag al op pad te gaan uit het werk meteen, zodat we hopelijk een kaartje kunnen kopen voor morgen en nog plek hebben.

In iloilo aangekomen gaan we gelijk door naar de haven. De boot vertrekt om 9 uur vanavond al…(oh das helemaal mooi) en zal morgenochtend aankomen en er is nog plek zat gelukkig, wat een mazzel dan zijn we er zelfs een dag eerder jihaa!. Er is een pikant detail en dat is dat er een typhoon ergens rondraast..maar volgens de ticket verkoper is het oké we hebben nog keuze zelfs ook, uit: economyclass..toerist class of admiraal. We mogen het verschil eerst zien. Daar is de boot.. een klein boot volgens Jiska, een best groot schip volgens mij wat op dit moment nog volgeladen wordt met honderden zakken bloem. We stappen binnen en passeren de bloedhete machine kamer, waar iemand hard aan het werken is. Grote bananendozen vol etenswaren en dozen vol airco’s. er staan wat stapelbedden waar hangertjes met kleding aanhangen, het ruim van de matrozen en bemanningsleden zo te zien.

Via een trappetje lopen we langs Heilige Maria (fijn dat zij er ook bij is) omhoog naar het volgende dek. Daar staan wel 50 stapelbedden waar wat ventilatoren boven ronddraaien als een waaier die de vliegen van het vlees moeten houden. Er is ook een afgesloten koelcel met misschien 6 stapelbedden, de admiraal. Het bovenste dek is helemaal open en waait de wind lekker door heen, de toerist. Airco hoeft van ons niet en economisch gezien is de minste goed genoeg. Gezellig met zijn allen bij elkaar slapen dus! We zoeken ons bed en hebben 2 onderste bedden naast elkaar..op het witte ijzeren stel ligt een blauw dun plastic matje met een soort verhoging wat als kussen moet dienen.

Aangezien de boot nog lang niet vertrekt gaan we eerst terug de stad in om wat avondeten te scoren! We gaan met de jeepny. De jeepny zit echter zo vol dat we achter de bus hang stang gebruiken maar hier reageert de inhoud van de bus redelijk onthutst over en spontaan geven 2 jonge studenten hun plaats af aan ons en gaan zelf op de grond zitten. Wat superlief en enorm tekenend voor de Filipijnen. Bij toeval vinden we het restaurant waar ik al 2x eerder naar op zoek ben geweest en wat nu blijkt dus ook al gewoon 2x langsgelopen ben haha. Mariel blijkt al aangekomen te zijn in Palawan. Tijd om terug te gaan naar onze boot.

Er is zelfs een inieminie klein en bloedheet kantinetje waar we gelukkig een biertje kunnen scoren. We vertrekken Filippino tijd...een uurtje later. Ondertussen zien we de fastcat al op pad gaan...en de coastgard die even naast onze boot gaat liggen en soort van briefje geeft. Ws een vrij briefje want daarna vertrekken we dan echt. Een vrouw alleen merkt ons op en begint spontaan tegen ons te kletsen.. ook typisch Filipijns. Of je elkaar wel of niet kent ze kletsen allemaal tegen elkaar én dus ook tegen ons. We krijgen een merengue aangeboden en voor we het weten de hele zak.. ondanks dat we vriendelijk bedanken nee schudden staat ze er op. En ook dat is typisch iets voor hier. Dingen delen en geven ook al hebben ze zelf niks. Nog een biertje om de spanning te doen afnemen die we beiden toch wel voelen met die typhoon die rond palawan dwaalt. We gaan toch wel de open zee op. En het is nu toch al best schommelig lopen.

We slapen dan ook gebroken temidden van al onze medereizigers..de een rochelt en hoest alsof ie op sterven na dood is, de ander drentelt heen en weer, weer wat anderen staan te kotsen, wat erg begrijpelijk is want de boot gaat best tekeer... Het is ook warm..de onderste bedden krijgen namelijk niks mee van die hele ventilator. Een plakkerig hard bed..waarvan jiska's hoofdkussen ook nog eens gescheurd en daardoor doordrenkt is met zweet en andere lichaamssappen van alle voorgangers en zij dus de gehele nacht wordt omringd met een weeïge, muffe misselijkmakende lucht. Maar misselijk zijn we al van de vreselijke deining.. die ons snachts meerdere malen doet opschrikken en een schietgebedje naar de Heilige Maria doet maken.. is dit dan ons laatste reisje? Jiska is ook hier te groot voor de bedden en ligt met haar voeten in de nek van een diepslapende meneer. Het rookgordijn van de nachtelijke, niet kunnen slapende bootstaanders waar je door heen moet zwalken om ammoniak te happen op de wc’s, helpt ook niet mee tegen de misselijkheid.

Het wordt vanzelf een keer ochtend én de zonsopgang is ook wel weer es een keer een leuke afwisseling op de zonsondergang. Ons ontbijt bestaat uit een gekookt ei en wat fruit wat we gisteren hebben gescoord. Rond 10 uur is er land in zicht.. zijn we er dan? Het blijkt een ander eiland te zijn, eiland Cuyo...blijkbaar even laden en lossen en dan verder. .in plaats van 7/8 uur ’s ochtends komen we dan vast om 12 uur aan.. geen idee hoe lang de stop duurt.

Jiska gaat het even vragen...ze komt terug met goed en slecht nieuws.. we mogen vd boot af… het slechte nieuws: we vertrekken om 3 uur vanmiddag en we komen pas morgenochtend aan in Palawan..waaaaaaaaaat? Geen 12..maar ook geen 24 uur.. even rekenen.. dit is 36 uur.. nog een nacht slapen dus ook? He? Maar hoe zit het dan met die 12 en 24 uur.. grrr.. Oké, niks aan te doen.. eilandhoppen dus haha, met onze zeebenen ontdekken we eiland nummer 3, Cuyo bekend om een goede kite surf plek.. we hebben hier alleen geen enkel bereik.. zowel niet om te smsen of bellen als voor internet. Geen wifi en zelfs met mijn Filipijnse netwerk kunnen we ook niks en we kunnen Mariel dus helemaal niet bereiken om te zeggen dat ze zich nog een dag langer alleen moet vermaken. We hebben ook dringend stroom nodig om de telefoon op te laden want leeg is ie al helemaal niks waard.

Na een omelet met groenten valt ons op dat de tricycles hier totaal anders zijn dan op Panay eiland. Het zijn echt hele andere wagentjes. Hier is de motor helemaal ingebouwd en het is bijna een vintage 3 wieler auto volgeplakt met teksten als God is with us. Maar nog steeds geen internet en geen stroom.. verder dus…het lukt om op te laden maar niet om te bellen, ook niet nadat we de telefoon hebben opgewaardeerd met beltegoed. Dit kleine eiland midden in de oceaan heeft gewoon geen bereik.

Weeïg en nog deinend op de golven gaan we op zoek naar een internet cafe..het is als de wereld onder je voeten schommelt, of schommelen wij in de wereld. Anyhow, fijn is anders. Cuyo daarentegen is wel een schattig klein idyllisch eilandje met smalle straatjes, kleurrijke winkeltjes en weinig verkeer. Met dank aan Freddie die maar al te graag helemaal met ons meeloopt om het te laten zien, vinden we dan eindelijk internet en koffie. Koffie dat is ook altijd fijn. De wifi is absoluut niet best, maar net voldoende om Mariel te kunnen laten weten dat we er nog laaaaang niet zijn haha. Die blijkt zich al goed te vermaken dus dat komt wel goed. 5 uur de tijd hebben we voor Cuyo. Dat internet hebben we gehad.. next dan maar wat eten scoren voor op de boot waren we dus nog zon 17 uur op moeten vertoeven. Ik ook met mijn goede ideeën haha.

Het leuke aan de boot zijn toch wel de bootmannen, matrozen of kapiteins of hoe ze ook allemaal mogen heten, ze dragen soms een ander kleurtje shirt, maar we zijn er nog steeds niet achter waarom. Ze zijn wel allemaal even begaan, even vriendelijk en betrokken bij ons. En komen vaak even checken hoe het gaat of ons het een ander meedelen of gewoon even een praatje maken. We hebben noodles gescoord en met wat gekookt water uit de kantine hebben we al gauw ons avondeten gemaakt. In de kantine is het nog steeds bloedheet en rechtop zitten voelt ook echt niet meer fijn, kotsmisselijk als we zijn toch maar plat op ons militaire leger bedje. Gelukkig ook wel moe.. tegen het deinen in jezelf is het eigenlijk juist wel fijn om nu weer gedeind te worden.. een beetje als + en + is -? In ieder geval lukt het zo om wat minder misselijk te zijn en wat te slapen.. de dag begint nu ook al weer vroeg en de wc is af en aan bezet, alsof de camping ontwaakt na een nacht festivallen op het terrein en nu in de rij staat met zijn tasje voor de wc en douche. Toch gaat het hier best snel en het is toch wel een fijne gewoonte in Azië dat ze altijd een emmer water met een waterschepje hebben staan, toch fijn om op die manier even een frisse douche te kunnen nemen om je toch een beetje soort van schoon te voelen.

Daar is dan weer land in zicht.. zou dat dan nu eindelijk Palawan zijn… jaaaa finally om 8:00 bereiken we het vaste land van Palawan! Yeahh.. Mariel zou ons wel op komen pikken zei ze.. oke lang! net buiten de haven vinden we in een sarisari zwarte koffie yes.. wat een mazzel.. twee krukjes worden afgestoft en met ons hoofd tussen de per 1 stuks verpakte kruiden, poedermelk en koffiezakjes laten we het leven van het vaste land even op ons inwerken. Er is al weer genoeg leven zo vroeg. En ook hier zijn de tricycles weer anders. Wat grappig dat elk eiland zo eigen daarin is. Mijn oog valt op een wel heel bijzondere tricycle..met een heel rieten dak erop en de zijkant is helemaal beplakt met soort van schors, haha. Het lijkt wel een rijdende boomhut. Net als ik een foto wil maken, stopt ie. En ineens zie ik een blonde kop eruit steken met een lach van oor tot oor. Hahah het zou ook Mariel wel niet zijn die weer de leukste en meest bijzondere vervoersmiddel heeft weten te bemachtigen bestuurd door een of andere happy rastifari hahaha! Yeaah hello Sis!! Good to see you again!

Food and Karaoke: Philippino style!

we maken weer even een sprongetje terug in de tijd.. dit verhaal gaat verder waar het bezoek aan het psychiatrisch ziekenhuis stopte..

Na het psychiatrisch ziekenhuis avontuur gaan we even bijkomen op eiland guimaras..15 min. Met de boot van iloilo. Altijd leuk bootjes en hier met die duizenden eilanden kun je niet anders haha. Gelukkig gaan de banka's af en aan en zijn we zo aanbeland op een ander eiland. We nemen de jeepny..die gaat pas rijden als ie vol is..madagascaraanse praktijken en een uur later komen we ergens in het donker aan..en nu? Het hostel wat mijn collega had aangeraden blijkt in de hoofdstad..maar we zijn nu in een andere plaats wat ze ook had aangeraden..gelukkig schieten wat toevallige stoepstaanders ons te hulp. Nou ja toevallig.

Stoepstaanders, bankhangers en muurleuners zie je hier eigenlijk heel veel dus zo zeldzaam zijn ze niet. Kauwend op een stokje, voor zich uit starend, kletsend met de buurman of het leven op straat aanschouwend. Met een "armtrui" (een trui slechts gedragen op enkel de armen) tegen het bruin worden of met de mannelijke versie van de buiktop (tshirt omhoog geslagen) Heerlijk dat niks doen..gewoon zijn en staan. En ieder soort of het nu de bankhanger, de muurleuner of stoepstaander is, is even behulpzaam, attent en alert en schroomt niet om je aan te spreken en je verder te helpen. Zo schijnt het toch nog wel een stukje te zijn naar het strand..maar ze brengen ons wel even met de motor en weten ook wel een goedkoop hotel. We treffen een leuk schattig resort met een strandhutjr voor de nacht, goed restaurant voor ons avondeten en een klein shopje waar we een biertje voor op het strand kunnen drinken. We horen vervolgens een hoop gelach en gezang. We gaan op onderzoek uit en worden zowaar een echte karaoke party crasher.

Op de 2e verdieping boven het restaurant is een grote zaal, tl verlicht met een groep mensen én dus een karaoke. Brutaal, of nee onschuldige, nietvermoedende blondies als we zijn doen we alsof ons neus bloedt en stappen naar binnen. Als kana's (buitenlanders) word je hier uitbundig onthaald dus er wordt ons direct drank en een songbook voor geschoteld en voor we het weten hebben we een weddenschap wie als eerste de 100 haalt..het maximaal aantal punten dat de karaoke machine je geeft na het zingen..na weer een illusie armer beloven we al deze beste ambtenaren van de gemeente die een 3 daags werk bijeenkomst hebben morgen nog even terug te komen om de burgermeester te ontmoeten.

De volgende ochtend begint de dag met een frisse duik in de mooie helderblauwe zee, omringd met liefkozende kwallen. Die prikkelend hun liefde verspreiden. Heerlijk zwemmen dus. Na het uitchecken verlaten we het eiland om naar huis te gaan en jiska rond te toeren in my home town! We nemen de bus want dat vinden we toch relaxter dan de gekoelde sardientjesblik. Er staat een lange rij van wel 50 mensen die keurig als 1 lange slinger achter elkaar staan te wachten..dus voordringen valt geheid op..aansluiten dus en als een stoepstaander koffie drinken..terug in San jose valt jiska natuurlijk meteen op als nieuw komer en iedereen komt nieuwsgierig maar ietwat verlegen kijken en voorstellen.

De volgende dag roept de plicht weer en kan jiska mooi een kijkje nemen waar ze warm onthaald wordt door alle meiden en gebombardeerd wordt tot tita Jessica. Een vd meiden laat haar san jose zien en maakt haar vast wat wegwijs. De komende dagen zijn we druk met het ontwikkelen van de training agressie en communicatie. Jiska werkt hard mee (hoezo vakantie haha). Drie dagen lang trainen we het team op basistechnieken hoe jezelf fysiek te beschermen maar vooral hoe agressie te herkennen en hoe ermee om te gaan. Intensief maar erg leuk en waardevol om te doen. Het team is in ieder geval dankbaar en heeft allerlei nieuwe dingen gehoord én gezien en geleerd.

De vrije dagen vullen we met o.a. een dagje San remigio, een plaats verder op samen met nino, mijn pottenbakker vriend. Op de scooter rijden we eerst naar zijn huis waar jiska ook haar potje kan bakken! Ik kan dan meteen ons met Eva samengestelde kerstpakket en bedankje voor nino en zijn kids geven voor alle potten die hij al voor ons heeft gebakken en gebracht. Het krakkemikkige bamboo hutje met wat gescheurd plastic voor de ramen weet ik zowaar bijna helemaal terug te vinden. Het precieze huisje niet maar je zegt maar de naam tegen iemand en ze wijzen je meteen waar je zijn moet. Nino is een alleenstaande vader van 3 kinderen. Zijn vrouw is bij hem weggegaan van de een op andere dag. Ze had gezegd in manilla te gaan werken maar is nooit meer teruggekomen. Het bekende pakje sigaretten verhaal. Dit gebeurt hier echt ongelooflijk veel.

Ik hoor het zo vaak dat de moeder van de een op andere dag vertrekt en nooit meer terugkomt..haar kinderen en man volledige in het ongewisse latend, voor altijd twijfelend, hopend en in de steek gelaten weten ze niet of ze nog terugkomt. De moeder begint vaak een nieuw leven. met een nieuwe man bouwt ze een nieuw gezin waarbij de nieuwe man vaak niks van het eerste gezin afweet en daarom dus elk contact ook verbroken moet worden.

Nino heeft weinig behalve wat grond van zijn ouders waar hij de klei opgraaft voor zijn potjes. Hij kan af en toe werken als monteur om zijn drie kinderen eten te geven. Hij is wel ontzettend rijk aan liefde, vertrouwen, rust, goedheid en gulheid. Hij zou nog zijn laatste stukje vlees met je delen. De kinderen nemen de tas aan en zetten het binnen neer. Ik merk hier al vaker dat als je een kadootje geeft dat ze het dan niet meteen en niet in bijzijn open maken. Ze pakken het aan, bedanken vriendelijk en zetten het weg. Even later zie ik de kinderen wel weer buiten met de pepernoten en even later met de rendier oren haarbanden op hun hoofd. Happy advanced xmas!

Wat blijkt nou, nino vertelt te midden van de tussen het afval rondscharrelen kippen en uit de kluiten gewassen water snabbelende eenden dat zijn dochter vandaag jarig is! Nou daar moeten we dan toch meteen iets mee doen. We laten de houten plaat die als draaitafel fungeert en de net gekleide voederbak voor wat het is en gaan met zijn allen naar het centrum om taart te eten! Het wordt chemisch roze, paars en wit. Het geeft af op je handen zo kleurrijk. De kinderen gaan Altijd braaf mee maar ze zeggen nooit geen woord van verlegenheid. Vervolgens eten we onze zelfgemaakte lunch op, op het plaza die in het teken staat van binarayan festival maar dan van Sibalom. Een kerstboom gemaakt van de achterkant van gifgroene flesjes, wat vrolijk gekleurde bloemetjes geeft. Zo creatief zijn ze hier met afval of materiaal wat ze eerst een ander leven had.

Na de lunch gaan we met nino en kids gehuld in hoogwater broeken en stoffige verschoten shirts naar San remigio. Het tempo zit er goed in en we klimmen steeds hoger waardoor we wel de mooiste uitzichten hebben onderweg. We droppen ergens nog even een potje af en stoppen vervolgens bij een uitkijkpunt het is even flink klimmen naar boven maar dan heb je ook wat..een uitzicht! Volgende stop zijn 2 grotten met in de buurt het kind van de grootste bloem ter wereld de refresha flower. Deze is al 20cm groot. De grotten zijn lekker cool, met smalle spleten en kleine doorgangen waar de vleermuizengeur je tegemoet komt. Onze gids wast bij de uitgang grondig onze slippers die volledig met modder bekleedt zijn. Tot slot bezoeken we nog een meer..waar we kleine rode slakkeneitjes vinden en een prachtige zonsondergang zien. De bergen zijn ineens in wolkendekens gehuld. In het donker en in de mist begonnen we aan de barre terugtocht die eeuwig lijkt te duren..maar toch zeker wel 2 uur lang. Als 2 (goh, waar kennen we dit van) ijslollies komen we uiteindelijk in San jose aan waar we het zelfs in het altijd bruisende en gezellige bambussa niet meer warm krijgen. Dan maar moe en voldaan lekker warm in bed stappen.

Al weken word ik voorbereid en uitgenodigd voor de 15e de verjaardag van JK, de zoon van Jona en Ong. Fiftheen, yes 15th, friday, yes friday,,15? Yes 15. Het is zo vaak herhaald dat ik van alle verjaardagen die ik nu al gevierd heb de datum nog zo op kan noemen en mijn leven lang vast niet ga vergeten. Vrijdag dus.. de 15^e, verjaardag van JK en wij zijn erbij. Er is eten, drank en een karaoke machine yeah! Een typisch Filipijnse verjaardag! We krijgen meteen al bier en een songbook in handen gedrukt. Er zijn zo'n 20 man.in dit ieniemienie kleine huisje zowel buiten rondom de karaoke machine die zoals hier altijd loeihard staat afgesteld. Er is tot mijn grote verbazing nog een blanke.. en hij heeft ons ook al opgemerkt.. hij stelt zich wel 5x voor als Wolfgang uit Duitsland en zit onderhand bijna op schoot zo dronken dat ie is.. nooit last van de Filipijnse mannen.. nu is daar ineens 1 buitenlander en heb meteen moeite om de persoonlijke ruimte te bewaren, hoe goed deze oudere man die getrouwd is met een Filipijnse het ook bedoeld. “Oh Holland das iest niet so far from germany. I would like to hear you sing and want to sing together with you. Which song you sing?” en de Duitse vlieg is niet meer weg te slaan met zijn repeterende i want to hear you sing. We zetten 1 stap naar buiten om te zingen en schwaan klebe aan komt er meteen hangend op de schouder naast staan. Zo gaat dat nog even door totdat hij te dronken is om op zijn benen te staan. Ong en nog iemand brengen hem thuis. Lopen gaat zelfs met ondersteuning niet meer dus hij wordt in de tricycle van Ong gedrukt en afgevoerd. Zo...ademruimte haha. En vooral nu in alle vrijheid zingen! Yeah karaoke!

Ons volgende avontuur vindt weer in San remigio plaats maar dit keer niet als sightseeingtour maar als serieuze familie aangelegenheid. De doop van Zoe, dochter van mijn collega, waar ik peettante van ga worden. We worden opgehaald met de auto door de vriend van mijn collega. Het is een uurtje rijden.. wat we dus allemaal op de scooter eerder deze week hebben gedaan.

We komen aan bij een klein baptisten kerkje gelegen op een bergtop met vrij weinig er omheen. De kerk zelf is slechts een stenen gebouw met golfplaten erop.. San remigio is een\ bergplaatsje en dus ook een stuk hoger en dat is te merken aan het weer ook. Brrr wat een kou, de wind waait door het hele kerkje heen. Mijn collega J. komt ons buiten al tegemoet lopen en neemt ons mee naar binnen waar we plaats nemen op een houten bankje. Een in een wit gewaad prevelt wat en een ander in een geel gewaad zingt wat en de 3 baby’s die gedoopt worden hangen er een beetje slaperig bij in hun wit tierelantijn jurk en grote witte strik op het hoofd. Na nog meer geprevel in de kou, moet ik naar voren komen met 10 andere peettantes en ooms en wordt de kleine nog even toegesproken en gezegend voor het leven. Op het bijbehorende certificaat staat mijn naam geschreven als Suzanne Reiziger haha.

Daarna gaan we naar John zijn huis, waar een volledig intact geroosterd varken op de tafel gestald staat. Dat is ook traditie hier, eten, eten en eten en dan vooral die geroosterde pig bij speciale gelegenheden. De bek wijd open, de voorste poten naar voren gestrekt en de huid kaal en licht bruin gekleurd alsof ie nog net wat wilde zeggen of wilde weg rennen. De tafel met het witte kleed staat verder vol met schalen vol eten, rijst en vlees! Maar J. heeft gelukkig voor ons blaadjes sla, wortel en komkommer en komote, yes dat komt goed. Als we plaats hebben genomen aan tafel wordt ondertussen het varken in honderden stukken gehakt. Ze halen hier nooit netjes het vlees vast van de botjes, nope dat wordt kluiven en alles, van neus, oren tot aan weet ik wat komt op een gehakte hoop terecht. Enige is dat de ingewanden er uit zijn gehaald, dat dan weer wel. Eten is wel een belangrijk iets voor de Filipijnen. Iedere feestelijke gelegenheid gaat gepaard met veel eten. En dat gaat er ook binnen no time naar binnen. Het is niet samen gezellig eten. Nee het is aanvallen en eten en ondertussen wordt er misschien een beetje gepraat maar het is vooral stil en eten en weer opscheppen en als aasgieren op een stuk rottend vlees afduiken zo duiken de Filipijnen op dit eten en als een wervelstorm van eetgrage, grijpgrage hongerige vleesetende vliegen razen ze over de netjes gedekte tafel heen en binnen no time is het dan ook bijna op. Het gaat ook altijd gepaard met een klein flesje softdrinks, J. kent me langer dan vandaag en wij krijgen koffie, dat is fijn!

Deze week gaan we ook nog op pad met onze vrijwilligster Eva en mijn collega, helaas regent het en wijken we uit naar plan b: karaoke in de kroeg! Blossems, een leuke gezellige club waar de ene valse noot na de andere gezongen wordt, afgewisseld met wat aardige noten. Maar wat maakt het uit. Het mooie van de Filipijnen is dat alles mag en alles kan, niks is gek, beschamend of raar. Gewoon lol hebben, daar kunnen wij nog wat van leren, die ongeremdheid wat dit betreft dan. En het grappig is dat er dan ook 1 aan het zingen is en de rest zit gewoon te zitten aan de tafel. Het is gezamenlijk maar ook weer niet haha. Wij sluiten gezellig aan en zingen het een na het andere liedje onder luid geklap van wat andere tafels, want tja het blijft voor hun toch heel bijzonder zingende kana’s.

Met de meiden van het centrum gaan we ook nog ter ere van mijn collega’s verjaardag naar een soort van Kentucky fried Chicken. De Filipijnen zijn gek op eten zoals ik al zei, maar vooral van fastfood: spaghetti zonder groenten, rijst en kip, hamburgers. Ze eten 3x per dag rijst en nemen brood, noodles, koekjes of hamburgers, kaasstengels etc als tussendoortje. Wat soms voor ons geldt als een normale maaltijd en dan toch zo slank en smal blijven. Maar je ziet ook wel hoe meer geld, hoe dikker de mensen. Gek op fastfood, cola, softdrinks en suiker dus.. Alles dus wat ik allemaal niet eet en wat ze ook erg vreemd vinden. Vaak word ik bijna gedwongen om rijst te eten, want ze begrijpen gewoon echt niet hoe je zonder kan. Als zij geen rijst eten dan voelen ze zich meteen erg zwak. Dus dat zit echt in hun hoofd en iets anders gaat er niet in. Dit is dus echt een waar uitje en paradijs voor ze.. beetje vergelijkbaar met de kinderfeestjes op weg naar de macdonalds denk ik dan. Aan de lopende band worden we geserveerd met 20 borden met kip en rijst en cola. Jiska en ik krijgen een vega loempia die druipt van het vet dat wel en rijst.. ofcourse..;-)

You need mental help?

Vandaag is de dag, 6 december dat Jiska aankomt in de Filipijnen jihhaaaa! Ik haal haar op van het vliegveld in Iloilo. Wat bijzonder dat ze er is in real life! We passeren de taxi's buiten rechtstreeks naar het lokale vervoer, het gekoelde sardientjesblik. Daar wordt de rugzak van Jiska met veel moeite, wikken en wegen, Filipijnse zweetdruppels en zonder ruimtelijk inzicht achterin gedrukt.. waardoor onze stoelen nog iets meer rechtop gedrukt worden en Jiska op haar klapstoeltje nog iets meer gefixeerd komt te zitten. We gaan van het vliegveld terug naar de hoofdstad van Panay..naar het hostel waar op een klein kamertje een matras is bijgelegd helemaal prima want meer dan slapen doen we hier toch niet. De volgende dag gaan we proberen om het psychiatrisch ziekenhuis te bezoeken. Dit was steeds niet gelukt in Vietnam dus opnieuw een poging in de Filipijnen. Ik heb al een week geleden een officiële aanvraag per mail gedaan, want zo werkt dat hier. Alles is mogelijk eigenlijk als je je vraag maar even officieel op papier zet. Ik had alleen nog geen reactie terug. Dus vanuit het hotel proberen we toch nog maar even te bellen. Na 5 x doorverbonden te worden en verschillende nummers te hebben gekregen, waarbij de verbinding ook nog paar keer verbroken wordt gokken we het er maar gewoon op. We vragen het hotel nog een keer naar de weg.. Why are you sick, you need hospital? kijkt ze ons geschrokken aan. No we want to visit mental hospital. "You need mental help?" Vraagt ze ons ditmaal verbaasd met nog grotere ogen onderzoekend aankijkend.. er zullen vast mensen zijn die dat inderdaad denken, maar nee we willen daar op bezoek. Ze lijkt niet te begrijpen waarom iemand in vredesnaam voor hun lol er heen gaat.. misschien is er dan toch wat mis met ons;-).. maar na de woorden exchange en social workers lijkt er een peso te vallen en gaan we op weg naar de jeepny. Waar Jiska maar net in past én wederom too big is for this country. Van jeepny over op een andere jeepny en dan moeten we ergens uitstappen.

Het ziekenhuis ligt aan de hoofdweg, ergens in een buitenwijk van de stad. We lopen een stukje langs de weg en vinden dan een gebouw verscholen tussen wat bomen iets van de weg af. Er is een grote parkeerplaats voor, een klein gebouwtje links lijkt een soort van kantine voor de staff. Het gebouw doet vrij Amerikaans aan. Wit pleisterwerk met een grote boog steunend op pilaren als ingang, waar in rode sierlijke letters de naam van het ziekenhuis opgeschilderd staat. We lopen naar binnen en komen aan in een soort van wachtruimte. Met smalle houten kerkbankjes..Het plafond is van vierkante onbeschilderde houten platen, waar de bovenste laag los hangt op diverse plekken, als zijnde een woest golvende zee op zijn kop. De muren zijn wit maar er is een soort groen geverfde brede rand aan de onderkant. Mogelijk geverfd door een gesedeerde patient want de rand is niet strak, maar kunstzinnig slordig. Een houten, volledig uitgestorven en lege balie waar de verf vanaf bladdert. Een metalen kamerscherm met een gescheurd roze bloemetjes gordijn. De vaker beschreven en inmiddels welbekende gifGroene bloemetjes gordijntjes met roesjes hangen ongelijk gedrapeerd voor de ramen..het gordijn wappert lichtjes door de wind..

er is niemand..het lijkt er een beetje op of dit gebouw een jaar geleden in de steek is gelaten door een volledig onbekende reden die niemand weet..een verlaten spookhuis waar enkel de gekke zielengeest nog rondwaart.

We vinden het nu al leuk en bijzonder. Er is een deur..gesloten maar toch het biedt hoop.. we kloppen en roepen wat en na enkele minuten worden onze gebeden gehoord. Een kleine non in een donker blauw gewaad opent de deur en zegt yes mame? We leggen uit wat we komen doen en wat we willen.. ze vraagt meteen of we een request letter hebben..ja die heb ik een week terug gemaild. We noemen nog een naam die ik heb doorgekregen via de datemeneer.. maar die naam werkt daar al 3 jaar niet meer. Oh. We wachten en dan gaat de deur weer open en ditmaal staat daar een zeer hippe en goed verzorgde man die zich voorstelt als de social Worker. Hij heeft wel even tijd voor ons en we mogen door de deur naar zijn kamer even verderop. De kamer is vrij simplistisch en ordelijk ingericht. Een bureau met een stoel waar hij op plaatsneemt..een bank in de hoek en een stoel voor het bureau. De airco werkt hard om de kamer op 18 graden te houden. Er staat een smalle donkergrijze metalen dossierkast met 4 lades. Daarboven hangt de missie en visie in het engels ingelijst. Het bureau is verder leeg en achter hem staat nog een klein houten kastje met daarin maar liefst 2 mappen en daaronder 2 soorten papier, ieder op zijn eigen schap, erg opgeruimd en overzichtelijk dus en meer heeft hij blijkbaar niet nodig haha.

Hij vraagt wat we precies willen. We leggen uit wat we in Nederland doen en dat we graag wat ervaringen uit willen wisselen. Hij vraagt of we ook met patiënten willen praten, nou dat lijkt ons wat ver gaan maar een gesprek met hem en een rondleiding zou ons fantastisch lijken. Dat is geen probleem, wauw superen we vuren al onze vragen op hem af. De patiënten worden door familie, politie of gemeente binnengebracht. Er zijn nu zon 30 patenten, man en vrouw. Ze verblijven ongeveer een maand en ze betrekken zelfs het netwerk als de patiënt weer richting huis gaat. Wat ze doen is uitleg geven over de stoornis van de patiënt, psycho-educatie, maar ze geven vooral de instructie dat familie goed moet controleren op medicatie inname want soms haalt de patiënt trucjes uit om er onder uit te komen, zoals pillen onder de tong verstoppen en later uitspugen. ah kijk, Wereldwijd passen ze dus die trucjes toe ;) de behandeling bestaat hier wel vooral uit pillen..pillen en nog eens pillen.. dus voornamelijk onder invloed van brengen. Ze hebben ook een soort van separeer waar de agressieveling, de sterk verwarde of de volledig ontregelde patiënt heen gebracht wordt. Het begint allemaal met een aanmeldingsformulier die de social Worker uit het kastje achter hem pakt, vanaf die ene planken aan ons laat zien. De standaard vragen staan daarop.. persoonlijke gegevens familiegegevens.

Hij vraagt nog wat over hoe wij het doen maar ontdekken al gauw dat er ontzettend grote verschillen zijn in zienswijze. De psychiatrie hier is als de psychiatrie in Nederland 30 jaar geleden. Het is alsof planeet Mars uitlegt aan mother Earth dat ze daar ook leven in huizen en rijden in auto's en dat het ogenschijnlijk hetzelfde leven lijkt, maar wanneer je weet dat met een huis eigenlijk een paddenstoel wordt bedoeld en met een auto een onderwaterfiets dan krijg je toch een heel ander beeld. Of Columbus die uGeen brug te slaan dus nu tussen deze twee werelden.

Dan is het tijd voor de rondleiding.. het gebouw bestaat eigenlijk uit een soort van vierkante 0. Waarbij het midden een grote binnenplaats is. We lopen langs een groot ijzeren hek. Een bewaker laat ons binnen door een deur van tralies, wat afgesloten wordt met een groot ijzeren hangslot..net als in de film ?. We zijn binnen. De patiënten zien er best vredig uit op eerste gezicht. Ze zitten op een bankje of hangen wat rond of slapen. Maar zijn bij nader inzien duidelijk in hun eigen wereld want ze reageren amper op onze binnenkomst wat, nemen wij aan, toch niet heel dagelijks en gewoon is. Gesedeerde Lappen popjes..emotieloze schaapjes die doen wat de non hen met al haar goede bedoelingen opdraagt. We lopen direct langs de separeer ruimte. Het is geen ruimte in de zin van een kamer met een deur, het is een opening in het gehele gebouw wat rondom de tuin loopt. Dus een smalle ruimte tussen de 2 buitenmuren, waarbij De achterkant is afgeschermd met een ijzeren golfplaat. Er staan 2 kale, lage tafels. Een ijzeren dunne onderstel met daarop een houten blad. Ben je agressief dan word je hierheen gebracht door de bewaker, vastgebonden op de tafel en platgespoten door de verpleegster..tja daar word je wel rustig van.

We lopen langs de slaapzalen waar een hoop houten bamboo bedden op een rij staan zonder matras of kussen. Uit eigen ervaring weet ik dat slapen op een harde ondergrond vanzelf een keer went. We lopen verder en komen bij de zusterspost aan..een mintgroen kantoor vol medicijnkastjes en planningsborden. Ah, dit lijkt wat meer als ons kantoor haha..rooster..regels..patiënten overzicht. Daarna lopen we langs het kantoor van de psychiater die is er nu echter niet, helaas anders hadden we met hem ook nog even kunnen praten. Zijn grootste taak is pillen voorschrijven.

Dan komen we nog langs een kamer waarvan de deur op slot is met een ketting en een hangslot de social Worker klopt op de muur en er klinkt wat gemurmel..er steekt een koppie vanachter het raam met tralies. Een grote lach en 1 tand komt tevoorschijn.. tezamen met een indringende urinelucht. het blijkt een oudere vrouw met duidelijk een verstandelijke beperking die niet kan praten..de social Worker legt uit dat er geen familie is die voor haar kan zorgen dus zij woont daar al 30 jaar nu..samen met nog een andere vrouw. 30 jaar? In deze cel? We vallen stil, terwijl de social worker ondertussen lachend en vriendelijk een soort van grapje maakt met deze goedlachse, nieuwsgierige vrouw. Mensonterend, vreselijk dat het bestaat.

We lopen geshockeerd verder door het gebouw en passeren de keuken, de eetzaal en een podium waar ze diverse activiteiten doen, nu is het podium versierd met kerstdecoratie. We ontmoeten ook de psycholoog die verantwoordelijk is voor de daginvulling. Al bedenkelijk de kerstversiering aanschouwend vragen we of er wel eens een suïcide poging wordt gedaan. De social worker geeft aan van wel, normaal gaan ze dan naar de separeer. oftewel de houten strafplank stretch. We leggen uit dat wij in dat geval niet dit soort versiering kunnen hebben op de afdeling omdat ze zich daarmee iets aan zullen doen. De social Worker kijkt nu ook bedenkelijk naar de versiering.. hij raakt het aan en zegt iets in het Filipijns tegen zijn collega. Ze waren zich daar niet van bewust en hij bedankt ons voor de tip.. we krijgen vervolgens nog een kijkje in wat ze zoal doen op een dag. Ze krijgen creatieve therapie, groupdynamica, counseling en sportactiviteiten, zelfs bingo staat op het programma. De ruimte hangt vol met allerlei kleine kunstwerkjes die ze zoal hebben gemaakt. Ik vertel over wat ik nu doe en wat wij zoal doen op een dag. Het stemt ons in ieder geval iets gerust dat ze wel zorgen dat de patiënt na een maand weer naar huis kan, dat de familie wordt betrokken en dat de community ook desgewenst wordt voorgelicht. En de activiteiten zien er ook professioneel uit en ze hebben een mooie, grote tuin om te zijn, te liggen en rond te wandelen. In ieder geval heerst er vrede en rust. Maar de vrouw, met haar vooruitstekende enige tand die nieuwsgierig haar hoofd om de hoek steekt, met haar knokige handen gevouwen om de tralies en de omringende zure lucht blijft op ons netvlies staan..

Wat is Nederland toch rijk met haar nieuwste snufjes, laatste kennis en wetenschap en luxe. Als de kinderen van mijn werk ooit nog eens klagen over harde bedden of dat we niks voor ze doen...sturen we ze gewoon naar de Filipijnen ;)

Fiesta!

Goh wat vliegt de tijd.. ik dacht het volgende verhaal zet ik er wel wat sneller op.. maar weken zijn zo om en er zit dan zo al weer 6 weken tussen.. dit verhaal stamt nog uit november haha en inmiddels is Jiska, mijn zus, mijn vriendin Amanda met haar vriendin Marlous en Tingting al langsgeweest en mag ik morgen mijn ouders ontvangen hier!! Superleuk dus..krijg nog meer bezoek hier dan thuis haha (joke lang ;)

24 november 2017

Yeaaah, fiesta's daar houden de Filipijnen wel van, er is bijna elke week wel iets te doen. Ongelooflijk wat ze allemaal wel niet vieren en ook hoe uitgebreid ze dat vieren. En ik zeg daar geen nee tegen natuurlijk :-).. de laatste weken is onze straat al in de ban van de aankomende Barangay fiesta en de voorbereidingen zijn al in volle gang. Barangay betekent wijk, wij hebben dus 4 dagen wijkfeest in onze straat Comon. Op vrijdag 24 november gaat het allemaal beginnen ( idd ja dit verhaal speelt zich 4 maanden geleden af ;). Dus alles is in rep en roer. Posters en slingers versieren al dagen de straat. De laatste week zie ik al vol verbazing hoe een groot Maria beeld op een karretje door de straat wordt gereden gevolgd door een groepje vrouwen al zingend en prevelend. Geen idee waarom ze haar steeds verhuizen of uitlaten.. Maar elke avond weer gaan ze in optocht door de straten met Maria aan de wandel al Maria Magdalena roepend. Na een week kan ik het eindelijk aan Kent, de vriend van Eva vragen. Wat blijkt nou, ze zijn dan dus op zoek naar de nieuwe Magdalena voor de missverkiezing..ahaaa! De missverkiezing...op die manier zoeken ze dus de straten af op zoek naar jonge, schone dames. Dat had ik nou echt nooit kunnen raden.. Als ik terugkom s avonds laat van mijn tripje Iloilo zie ik ineens dat er nog wat te doen is in het wijkcentrum, dus roep acuut stop tegen de tricycle driver en stap uit. Is het dan nu al begonnen? Het is nu namelijk nog pas donderdag. Er is een heel podium gebouwd in het centrum.. en vakkundig versierd met zilverfolie. Wat zijn ze hier toch echt creatief met weinig. Van piepschuim zijn de achterwanden gemaakt met zilverkleurig golvende randen. Ik zie zowel jongens als meisjes om beurten de catwalk lopen in een exacte zelfde aangeleerde tred. Naar voren lopen, stoppen, lachen en zwaaien, naar links, stilstaan, draaien zodat we allemaal de kont nog kunnen keuren en dan naar de andere kant. Voor het podium zit al aardig wat publiek, ik herken een vriend van de buurman, als zijnde mijn ‘schuifelaar’ van de disco haloween party enkele weken geleden en zeg hoi. Hij weet niet wat ie zeggen moet en kijkt verlegen de andere kant op, nou zo ken ik hem echt niet. Toen was hij niet zo verlegen.. later begrijp ik dat alcohol toch veel met je doet en dit is dus werkelijk het grote verschil tussen wel en geen alcohol op hebben. Ik herken het namelijk bij meerdere mannen die overdag niks durven zeggen en savonds onder het genot van het wel befaamde tanduay rum ineens het hoogste woord hebben. En even later begrijp ik ook dat deze avond nog niet officieel was, dit was gewoon de generale repetitie.

Want vrijdag dan is het echt zover. Ik heb de overbuurvrouw gevraagd of zij ook gaan en ze roept me als ze gaan. En zo vertrek ik in colonne met de buurtjes en hun maten door de straat naar het wijkcentrum. Vanavond is dan de miss en mister TEEN verkiezing. En ik val van de ene verbazing in de andere, Jona, mijn buurvrouw weet een stoel te bemachtigen binnen in de drukte. De voorste rijen zijn gereserveerd voor familieleden zie ik al aan de rugleuning. Het podium is nog meer bling bling versierd, er zijn diverse spotlights en gekleurde lampen. Het gaat beginnen en de muziek start, onze hostess worden bekend gemaakt en komen vanachter de coulissen tevoorschijn om vol in de spotlights te glitteren en glamouren. Mijn mond valt open van de pracht en praal. Wat een circus zeg. 2 dames die als 2 circusolifanten worden aangekondigd, komen tevoorschijn vanachter de schermen in galajurken, met nepwimpers en dikke lagen make-up met een gigantische fake smile en attitude van heb ik jou daar. Well, hello pete thank you so much, we are so very honoured to be your host for tonight.. en diezelfde opgeplakte glimlach blijft maar zitten, alsof die er op geplamuurd is. Op hun hoge hakken paraderen ze het podium af om plaats te nemen achter hun spreektafel. Vanaf daar worden de typisch ingestudeerde teksten nog duidelijker. Wat is dit vreselijk Amerikaans zeg en dat in mijn leuke, knusse, kleine, traditionele, straatje met hun authentieke, lieve en pure mensen? Deze opgedirkte dames met witte panty’s en wit gepoederde gezichten, met hun neppe parelkettingen en hoge blingblinggehalte doen mijn lachspieren wederom enorm triggeren, maar ik zie niemand lachen. Iedereen is gespannen en bloedserieus. Dit kun je toch niet serieus nemen, ik heb er veel bewondering voor hoe ze dit zonder enige gene gewoon doen met zoveel poeha en opgedirkte zelfverzekerdheid waar de nepheid vanaf druipt.. doe maar gewoon denkt deze dan toch wel nuchtere hollander haha. Het is fantastisch hoe die 2 op elkaar ingespeeld zijn en als een ware Amerikaanse show betaamt, maakt de een de zin van de ander af of vraagt de een bevestiging van de ander, die daar dan vervolgens uitgebreid knikkend op ingaat. Om de beurt worden de kandidaten voorgesteld die a la catwalk hun route weer lopen en zich vervolgens aan het eind vol overgave, zonder enige terughoudendheid of gene, met grootse gebaren en overdrevenheid zich voorstellen: my name is:…. En dan uitschreeuwend met een grote lach; and iam 14!! En zo gaat dit nog wel even door en aan het publiek is te horen wie dan wel de favoriet is. Ze lopen modeshows met verschillende kleding, maar er is uiteraard ook een talentshow. En uiteraard voorzien van het nodige commentaar door onze 2 fantastische dames: Wauw what a amazing performance, right? Don’t you think? Just give her another big applause! En ik moet zeggen dat ze echt wel erg goed daar in zijn (in het applaus ja, maar bedoel de talentenshows ). Eentje blijkt ook op te treden in Bambussa, de bar waar ik geregeld kom. En zij blijkt dus pas 16, al zou ik 26 dus ook geloofd hebben gezien haar zelfverzekerde presentatie en haar uiterlijk. Zij zingt en speelt gitaar en goed ook, andere dansen of doen een vechtsport of maken muziek. Dit duurt nog zo de hele avond, maar de uitslag komt pas zondag, lekker naar bed dus, morgen weer een werkdag.

Zaterdagavond is het dag 2, vanavond is er een lifeband en met de buurtjes ga ik weer op pad. Die lifebands zijn eigenlijk allemaal soort van coverbands en ik vind het superleuk, maar zie dat Jona een beetje indut, zij houdt meer van disco, disco. We gaan nog even tussendoor terug en even later is er dan weer meer disco, disco.. de opgestapelde speakerset van 12 boxen op elkaar knalt weer loeihard door de straten.. ik raak al aardig bekend met de Filipijnse disco muziek, de snake dance en de horse dance. Zumba is hier enorm populair, dus ingestudeerde kudde dansje alom om me heen!

Na het welbekende dansen in een kringetje, drinken we tenslotte nog een laatste drankje bij Jona en Ong, die me vertellen dat ze morgenochtend om 7 uur naar Patnongon gaan, de geboorteplaats van Jona. Nou dan heb je wel heel weinig nog te slapen, zeg ik, aangezien het nu al na 2en is. Dan bedenken ze ineens om nu te gaan? Nu, midden in de nacht? En ik moest maar mee, want dat zou leuk zijn voor de ervaring. Maar nu? En is die moeder dan wel wakker? En hoe laat zijn we dan terug? Het zou niet langer dan 2 uurtjes duren.. Ik laat me zelfs overhalen en zit ineens met 6 man in de tricycle van Ong. Het is voor het eerst erg koud en best een eindje rijden. Geklemd tussen Jona en nog iemand kruip ik onder 1 mouw en een linkerkant van het meegebrachte vest van jona.. Dit is geen 45 min. Denk ik dan.. we komen aan in het donker bij de moeder en zus van Jona, die zowaar al wakker zijn..maar het is dan ook al half 5.. pfff. De moeder woont aan de weg in een houten bamboo huisje, de dag is hier al volop begonnen, de baby wordt gevoederd, de rijst gekookt en de ballonnen opgeblazen voor Jona’s neefje die vandaag jarig is. Het schijnt dat we even gaan wachten.. waar op dan? En wat precies doen we hier eigenlijk? De ruimte is een alles in 1 ruimte, niet heel veel anders als mijn huis in nl dus ?.. maar dan bamboo en stro als muur en plafond, een klei grond, een keuken met kleine stenen oventjes en houtvuur waar donkergrijze ijzeren potten op staan te knetteren. De bedden cq banken staan ook in de woonkamer, uiteraard van bamboo en vaak zonder matras en wat lakens scheiden de kamer in 2.

In het midden van de kamer staat een bamboo bed met een gele klamboo, waar ik een uurtje mijn ogen dicht doe in deze vreemde familie met de rest rondom het bed zittend. Jona geeft me nog een lakentje.. Moe als ik ben maakt het me niet uit en ben inmiddels al wel gewend aan herrie en licht om in te slapen. Net als de baby die gaat slapen in een hangmat gemaakt van een doek die met touw aan het plafond is bevestigd en zo heen en weer wiegt. Hier is het toch heel gewoon om te slapen waar anderen de wacht houden al wegdommelend vind ik het toch best een beetje gek. Ik word wakker gemaakt, want we gaan. Ah oke, ik loop braaf er achteraan het platteland, we lopen door de velden langs wat huisjes en komen uit op het langgerekte strand waar we de zonsondergang mooi kunnen zien, het is wel prachtig hier. We lopen over smalle paadjes en komen aan bij een vredig en eenzaam huisje op het land, daar woont de broer van Jona. In dit huis staat ook vrij weinig, hout en klei dat is het enige wat je aantreft en een zelfde keuken van hout en stenen ovens, maar het heeft alles wat het nodig heeft, een dak en een bed/bank. De wc tref ik aan de achterkant, achter een bamboo deur tref ik een kleine, witte pot op de kleigrond aan, dat is altijd nog meer dan een gat en de Filipijnse reinigingsrituelen heb ik ook al eigen gemaakt dus meer heb je niet nodig hihi. Er lopen honden, kippen en geiten. We nemen dus schijnbaar een geit mee. We gaan weer terug dit keer dus met een geit erbij. Thuis bij moeders aangekomen, blijkt dat we eerst nog ontbijt gaan eten, tja waarom niet..? Ondertussen vraag ik me sterk af waarom ik niet gewoon lekker in mijn bed thuis lig en me weer heb over laten halen, maar ach bijzonder is het wel om te zien maar dat kan m.i. ook gewoon overdag haha. Speciaal voor mij word een ei gebakken dat is dan wel heel erg lief. Dan is het tijd om te gaan.. yeah naar huis.

Buiten zie ik ze ineens met touw en de geit in de weer.. gaat de geit mee? De geit gaat mee, dat was dus de reden van het hele bezoek en onder veel gekrijs moet ik lijdzaam toekijken hoe de geit vastgebonden wordt op het dak van de tricyle, plat op zijn zij dus.. arghh dit gaat door merg en been en als blikken konden doden waren ze allemaal nog eerder dood dan de geit. Ik weet niet waar ik kijken moet en hou mijn oren maar dicht…verdragen… verdragen en verdragen, terwijl ze me ondertussen uitlachen om mijn reactie. Mijn boze ah en nee helpt niks en ik weet zo ook geen andere oplossing? Op schoot? Ik ben ook te moe om te denken en stap maar gauw in.. dit gaat echt tegen alles in… maar wat doe je er aan? onderweg schijnt de zon al volop wat enigzins wat warmte geeft tussen het ijskoude gekrijs door en ik hoop maar dat we gauw thuis zijn en de geit gauw uit zijn lijden wordt verlost…in plaats van half 5 is het 8 uur dat we thuis zijn..gauw slapen..

Zondagavond is de uitslag van de miss en misterverkiezing, wat wederom een hele show is vol poespas en poeha: grote, glitter en glamourjurken, veel make-up en 10 cm hoge hakken, de meiden lijken nu wel 28 ofzo.. en veel gepraat en veel showgehalte..het duurt en duurt maar..

Maandag is dan de laatste dag van het barangay fiesta! Vandaag is traditie dat je mensen bij je thuis uitnodigt om te komen eten voor de lunch. Ik haal 2 meiden op van het centrum en samen met Eva koken we nasi met satesaus, macaroni, groene salade en crackers met kaas. Tussendoor moet ik nog even wat halen, maar op de terugweg staat er gewoon een file van tricyles naar onze straat??! Dat zijn wel heel veel bezoekers, iedereen is dan ook druk met koken. Jona maakt buko salade in een gigantische grote tobbe, kokosnootrasp, tropisch fruit en zoete melk en Ong roert in de pan met gekookte geit…ik wil het niet weten..

Collega’s en vrienden en de meiden van het centrum komen langs om te eten. Vooral de sate saus is favoriet. Savonds komt de vriend van Eva nog met zijn zus en wat vriendinnen. Gezellige afsluiter van het 4-daagse feest. Nog zon leuke traditie om te vieren.. Fiesta’s, festivals daar houden ze hier wel van, dat komt dus goed uit!