Suzanneindia.reismee.nl

part 3: culture dive

daar zijn we weer.. eerst blog/ eerste week bestond voornamelijk uit wennen, jetlag en kennismaken, 2e week/2e blog uit schoonmaken, settlen en buurt verkennen, dit 3e blog van de derde week is al een behoorlijke duik in de Filipijnse cultuur die ik steeds meer begin te ontdekken.. Enjoy!

maandag 16 oktober Gisteren heb ik de uitleg gekregen dat het vandaag ‘strike day’ zal zijn, een ‘holiday’, een dag waarop er geen verkeer zal rijden.. een soort van autoloze zondag, best verwarrend al die tegenstrijdigheden: Ik maak er maar van dat het dan een vrije dag is, omdat het openbaar vervoer staakt. Maar, wanneer was dit bekend? Want de hele week maken we plannen voor vandaag, we hebben namelijk veel te bespreken met het team, dus dat zouden we vandaag gaan. Maar ik begrijp nu dat mijn collega’s niet gaan werken, omdat het dus holiday is, alles dicht zit, niks rijdt en dat ik dus ook niet hoef te komen, want dat heeft geen zin. Thuis is genoeg werk nog te doen. De andere helft van de badkamer is nog het enige wat ik wil doen en dan is alles wel goed en grondig schoongemaakt.. daarna al met Eva besproken om een schoonmaakster te nemen die het voor ons wil onderhouden, aangezien we beiden werken en druk zijn en het ook wel een groot huis is.. de laatste 2 weken heb ik al veel vrije tijd gestoken in het grondig schoonmaken en opknappen en inrichten.. en er zijn nog wat dingen die ik wil verven, zoals de onbewerkte houten meubels waar nu het vocht zo enorm intrekt dat het schimmel er op staat en de walm zelfs na schoonmaken nog blijft hangen. Ook ben ik de oorlog aangegaan met het leger van de rode mier. Dit gaat natuurlijk niet met dodelijk geweld, maar met strategisch denken, geweldloze communicatie en verrassingseffecten. Na enige tijd observeren ontdek ik hun vaste looppatroon en het target waar ze op uit zijn. Ik zit het leger dwars door het target te verplaatsen. Dit schept direct chaos en onrust en het goed georganiseerde looppad ontaard ineens in een krioelend plein. Het target zat in de prullenbak die ik buiten heb gezet en waarvan ik de inhoud inmiddels heb weggegooid in de schuur. Maar een select clubje; de verkenners blijven op een hoek van de prullenbak zitten en ik kan maar niet ontdekken waarom.. er zijn geen etensresten, geen kleverige achtergebleven substanties, maar ze scholen wel samen en gooien hun pootjes willekeurig in de lucht (denken ze nou dat ze gewonnen hebben?). Ik had eigenlijk verwacht dat wanneer het target weg zou zijn, er een nieuwe strategie bepaalt zou worden en het korps zich zou verplaatsen.. echter blijft dit korps nog de komende paar uur op diezelfde plek zitten en lijkt niet van plan om uit zichzelf hun bezette prullenbak te verlaten, terwijl het peleton zich inmiddels uit de keuken heeft teruggetrokken. Dit vergt toch nog enige overpeinzingen tot aan de volgende zet.

Omdat de koelkast kapot is (en vandaag niet gemaakt kan worden vanwege de staking) en dus op kamertemperatuur inmiddels is, breng ik de etenswaren even naar de koelkast op het center. Daar komen de meiden aangesneld om enthousiast gedag te zeggen. Ze vragen meteen of ik mee wil eten en laten ondertussen zien dat ze een nieuw thank you-song aan het leren zijn. Ik trek wat groenten uit de koelkast om wat eten voor mezelf te fabriceren, wel 8 meiden staan rondom het keukenblok en bekijken aandachtig wat ik doe, allen even nieuwsgierig en behulpzaam. De een komt met een snijplank aangesneld, de ander pakt een pan, weer een ander pelt de knoflook, en iemand pakt ook nog een zakje waar ik mijn groen afval in kwijt kan. Ze vinden het ook rete interessant hoe ik het allemaal doe en wat ik ga maken. Als het klaar is, dan is mijn plekje aan tafel ook al meteen gereserveerd en zoals al eerder genoemd is dit nu bij de meiden aan tafel. Dit geeft mogelijkheid tot een praatje, al is het soms met wat vertaling van de groepsleiding. We hebben het over wat ze later willen worden. Dan blijkt tot mijn grote verbazing mijn collega manager er wel gewoon te zijn. Ik snap er niks meer van, maar goed. Het is de 15e geweest en dat betekent Payday! Ze krijgen hier 2x per maand hun salaris uitgekeerd, handje contantje en ik dus ook. Daar was ik even niet op voorbereid, wat grappig. Ik sta op de lijst er bij en moet een handtekening zetten alvorens ik het geld in mijn hand gedrukt krijg. Ze hebben hier niks aaneen bankrekening, omdat natuurlijk heel veel ook gewoon contant betaald wordt. En geld van je rekening halen bij de bank, kost je uren tijd, vanwege de drukte en is dus een enorm gedoe. Als ik naar huis ga, staat er nog een verrassing te wachten, mijn scooter is klaar van reparatie en mag ik meenemen en gebruiken. Mijn collega legt uit hoe die werkt, het is een schakelscooter dus dat is ff wennen, niet dat ik überhaupt veel scooterervaring heb hahah. Ik merk op dat het achterlicht het niet doet en geef dat aan. Ik krijg als reactie dat het remlicht het wel doet dus dat is toch prima? Ehhh wat hebben jullie precilaten maken? Ze legt uit dat ze de hoes van het zadel nog eens wil vervangen, want dit is nu gescheurd? Dat maakt mij dan echt weer helemaal niks uit… heb liever dat je het achterlicht maakt.. afin, door het donker trappen we maar flink veel op de rem om toch ietwat zichtbaar voor mijn achterliggers veilig thuis te komen.

Dinsdag 16 Vandaag staken ze ook, dus kan de koelkast nog niet gemaakt worden. Op het werk aangekomen staat het ontbijt al klaar, dat bestaat dit keer uit koude kleffe rijst wat opgerold zit in een bananenblad, gegarneerd met suiker.. niet weg te krijgen zo’n kleffe hap in de ochtend en ultrazoet natuurlijk, wel op smaak gebracht met kokos dat is dan wel weer lekker. Misschien is dit als middagsnack een beter idee bedenk ik me, terwijl ik me ondertussen verontschuldig bij de altijd vriendelijke en goedlachse nannai dat ik het niet op krijg. Productief dagje werken vandaag. Savonds eet ik ook nog mee, want dat is wel net zo handig en makkelijk ?. Al natafelend introduceer ik het spel Commando pinkelen, maar ja… hoe vertaal je nu kant, plat, hol en bol even zo snel… ehhh.. de kinderen denken direct mee en zijn al gelijk enthousiast. We maken er het volgende van: apple, bowl, side en flat en pinkelen laat ik gewoon zo. Ze hebben het principe al snel door en hebben de grootste schik. Bij thuiskomst ga ik met Eva nog even naar Bambussa de bar met lifemusic. We bestellen een cocktail en dat betekent hier een toren met 3 liter cocktail erin, okeee en dat in de kleur die je maar wilt! ik zeg daar komen we de avond wel mee door... mar na 2 van die mierzoete, kleverige toellie stap ik toch maar over op het bier. Het is dinsdagavond maar ondanks dat is het goed druk met filipino’s. Sowieso zijn Eva en ik denk ik wel de enige toeristen überhaupt in dit plaatsje, dus ook in de bar en dat geeft steeds veel bekijks en vriendelijke begroeting en knikje en een lach. Maar andersom trekken zij ook veel bekijks van ons en kunnen we mooi hun mode en gebruiken observeren hihi. Er zijn ook echt veel hippe vrouwen, maar ook echt veel stoere vrouwen, veel met een pet op. Een groep vrouwen, stuk of zes die met elkaar op pad zijn en allen aan een fles bier zitten Ook een vrouw met een soort zelfde tuttellapje als de verfman in haar mond. Dit snap ik dan niet, dat je een geruit keukenhanddoekje meeneemt, die voor de helft achteloos over je ene schouder gooit en op een punt daarvan de hele avond sabbelt. Met praten wordt er een gezicht a la popeye getrokken of wordt het lapje voor de gelegenheid als zijnde een speen even eruit gehaald. Er is lifemusic, dus dat is natuurlijk altijd leuk en je kan dus gewoon op een servetje geschreven je verzoeknummers indienen. Of je zingt gewoon even mee, in ieder geval veel interactie met het publiek.gezellige avond!

Vandaag is de manager er niet, wat betekent dat ik onverwachts ben aangesteld als voorzitter van de vergadering. Met de vastgestelde agenda loopt het echter allemaal wel vanzelf en is er best sprake van een zelfsturend team ?. Alle patiënten worden doorgenomen en de aankomende vakantieperiode ook. Over een week is er namelijk vakantie van 2 weken en proberen ze alle kinderen onder te brengen bij hun familie als dat kan en veilig is of anders bij een pleeggezin. Er zijn allerlei plannen en ideeën om die twee weken door te brengen als de kinderen er niet zijn. Zo heb ik de afgelopen weken al iets gehoord over naar de bar gaan, kamperen, paperworks, trainingen etc. Dus tijd om een plan te maken! Wat en wanneer gaan we wat doen, want het vooral concreet maken en plannen, daar zijn de Filipino’s niet heel erg van. Dus belangrijk agendapunt haha., Het team wil heel graag gaan kamperen, de campingplaats wordt gratis aangeboden door een vriend van mijn collega, maar de reis er naar toe en het eten enzo is voor velen te duur, waardoor ze dus allemaal twijfelen. Aangezien het een zeer nieuw team is en er de laatste tijd een hoop wisselingen en vervelende ervaringen zijn geweest, heb ik aangeboden om er een teambuildingsuitje van te maken en dit te betalen vanuit de donatie pot vanuit Nederland. Dus voor degene die gedoneerd hebben op mijn afscheidsfeest of op andere manier (totaalbedrag 325 euro) is dus een klein gedeelte besteedt en geïnvesteerd in het team: om elkaar beter te leren kennen, meer te kunnen vertrouwen, een open en veilige werkcultuur te creëren en om vaardigheden te leren om uiteindelijk de meiden beter te kunnen helpen!

Na de lunch, sta ik wat te kletsen met de meiden. Ze dragen hun schooluniform, dus ik vraag of ze nu naar school moeten en bedenk spontaan om ze even te brengen. Dat vinden ze natuurlijk helemaal te gek en ik leer meteen de school kennen, het is 5 minuten lopen. Onderweg spelen we het spel rennen- stop (iemand geeft opdracht en de rest voert het uit) en dat natuurlijk in het Kinaraya-a met mijn vorige week geleerde woorden wat toevallig rennen- stop-lopen en springen waren. Grappig te zien hoe de kinderen die spelletjes allemaal zo snel oppikken en ook spontaan meedoen. Geen enkele enthousiasmeringstechnieken zijn hier nodig haha. Op school krijg ik een rondleiding langs alle 8 klassen en wordt me verteld wie van de meiden in die klas zit. De ene klas nog kleurrijker dan de andere en dan bedoel ik ook echt kleurrijk. De ene klas is volledig roze en dan ook werkelijk alles, de muren zijn roze, de tafels zijn roze, de stoelen en de kasten zijn roze. De andere ruimte is dan bijvoorbeeld groen en wederom is dan ook echt alles groen.. Alsof ze gewoon een verfbom in 1 kleur hebben laten afgaan in de klas of dat het groene verf heeft geregend of dat er een orkaanuitbarsting is geweest die de hele ruimte heeft bedekt met gele lava. ik denk dat die kids s avonds nog steeds groen en geel zien ?. De docenten begroeten me vriendelijk en al lopend tussen de ouders die net als ik het schoolplein verlaten, voelt het net heel even alsof ik mijn grote gezin heb afgeleverd. Als ik terugloop naar het centrum kom ik mijn collega tegen, ze moet naar allerlei instanties. Ik bied aan om met de scooter te gaan dan hoeft ze niet steeds tricycle in en uit en kan ik mooi wat instanties leren kennen.

Zo gaan we allereerst naar het government department, naar de social worker die daar werkt voor haar goedkeuring of een paar van onze meiden naar huis kunnen en mogen (oftewel of het veilig genoeg is thuis). Ook op dit kantoor zijn de welbekende bureaus met naam van degene die erachter zit er op geplakt en de plastic stapelstoel ervoor die altijd zijwaarts is geplaatst bij dit soort instanties (als ze bezocht of geconsulteerd kunnen worden door het volk). Dus als je naar het bureau mag komen en je wil oogcontact maken en je zit er lang, dan moet je dus rekening houden met een stijve nek die je niet meer recht krijgt. Want vaak staat er ook een ventilator vol in je gezicht te blazen. Die Filipino’s zitten het liefst namelijk in de airco of vol in de ventilator, want pfff wat is het warm volgens hun (en dan kom ik uit Nederland?) Ieder kantoor of instantie waar ik heen ga, stap ik direct -10 graden de kou in. In de auto of busjes staat de airco vol aan, waardoor ik nu al geleerd heb om altijd een sjaal en een vest mee te nemen. Want airco daar hou ik echt niet van ook de ventilator gebruik ik eigenlijk praktisch nooit, met slapen niet en op kantoor ook niet. En overal waar ik kom, restaurantjes, barretjes, waar dan ook word ik gesommeerd te gaan zitten al is het maar voor die ene minuut die je er maar bent en gaan alle ventilatoren vol aan, bij wijze van service. Eerst dacht ik nog dat doen ze voor mij, omdat ze denken dat ik het warm heb als buitlander. Maar ze blijken zelf ook niet van die warmte te houden en ik maar denken altijd dat mensen uit warme landen daar veel beter tegen konden?! Maar, Misschien dat ik mezelf daarom wel zo rot krab vanwege al die muggenbulten. Muggen houden namelijk van een lekkere warme, zweterige huid, waar dan het liefst geen wind op gericht staat zodat ze goed kunnen landen op je huid zonder weggeblazen te worden door een voor hun ongetwijfeld als orkaan aanvoelende wervelwind afkomstig vanuit de ventilator. En wat zijn er hier veel van…muggen! je hoort of ziet ze niet en het maakt niet uit waar je bent en of het dag of nacht is. Ze weten je continue te vinden, grote muggen, kleine muggen, ze komen in verschillende soorten en aantallen en veroorzaken de meest uiteenlopende bulten, groot, klein, dik, dun, kort of lang jeukend of met a-ritmische intervallen, sommige irriterende bulten, andere snel wegtrekkend of getekend voor het leven. En die filipino’s lijken nergens last van te hebben en wijzen hoofdschuddend en geshockeerd naar mijn vele rode bulten op mijn voeten en kuiten. ‘they like Foreigner blood hahaha”.. ja.. haha en ik maar krabben grrr.

We gaan op weg naar het ziekenhuis, naar de social worker, dezelfde die bij ons op woensdag de presentaties verzorgd. Zij print een formulier uit en ze belooft me morgen mee te nemen naar een huisbezoek van een cliënt. Vervolgens moeten we naar een dokter, ergens. We lopen het ziekenhuis uit, steken de straat over, vragen het bij een shopje en blijken een paar deuren verder te moeten zijn. Bij aankomst blijkt de dokter te zijn lunchen, vertelt haar soort van assistente. Een patiënt met een dikke, opgezwollen voet zit ook te wachten op de dokter. Net als je denkt dat we dan iets anders gaan doen, heb je het mis. We gaan wachten. Hoe lang vraag ik nog? Maar tja, das natuurlijk een nutteloze vraag, want dat weet niemand: eventjes, ze is zo terug of weet ik niet. In Nederland zouden we dit duur betaalde tijd vinden en volledig inefficiënt, twee mankrachten die wachten op een dokter die voor nog onbepaalde tijd terug komt. En als we dan al moeten wachten in Nederland, dan zouden we onze tijd direct nuttig besteden met een werktelefoontje of mailtjes beantwoorden of in het ergste geval doe je vast je boodschappen voor vanavond, altijd bezig in ieder geval. Maar wij gaan zitten.. zitten en wachten. Ik kan mijn ogen amper openhouden, want ik ben nog steeds erg moe, dat ondanks de 3 repen chocola die ik net heb weten te scoren in dat shopje en direct achter elkaar naar binnen heb gewerkt. Alsof ik na een week zonder eten, mijn allereerste bord rijst onder mijn neus heb. Ik hoopte daarmee mijn enorm sterk groeiende en intens snakkende behoefte aan chocola opgebouwd in de laatste 2 weken te stillen.. Was de vermoeidheid eerst van de jetlag, daarna van het onregelmatige slaapritme, dan is het nu wel van alle eerste indrukken, vele informatie en het hele dagen Engels praten. Ik ben natuurlijk ook in 1 klap zowel verhuisd als begonnen op een nieuwe baan en dat allemaal ook nog eens in een nieuw cultureel jasje in een andere taal. Ik val dan zelfs al zittend, zo tijdens het wachten in slaap. Mijn tijd dus toch nog op zijn Nederlands ‘nuttig’ besteed ? hihi. De dokter is er weer, yes en binnen een paar tellen staan we weer buiten, want we hadden alleen maar haar handtekening nodig. Ik begrijp er echt geen snars van. Wat is dit voor een dokter, dat wij een handtekening voor een soort van aanvraag voor een van onze meiden moeten hebben, terwijl iemand met een dikke ontstoken voet haar ook bezoekt?

Vervolgens gaan we weer terug naar het ziekenhuis aan de overkant, maar nu naar een andere afdeling waar dan dat formulier weer ingeleverd wordt. Het schijnt voor een van de meiden te zijn, een soort van medische onkostenvergoeding. Wat omslachtig om dat voor elkaar te krijgen: 3 verschillende mensen op verschillende plekken (en dat zonder geplande afspraak natuurlijk, je gaat gewoon op de bonnefooi en soms heb je geluk maar meestal wacht je gewoon even of een tijdje). We zijn 2 uur kwijt aan iets wat wij online in 10 minuten geregeld hebben.

Bij terugkomst bedenk ik me om te gaan wandelen met de hond. De hond heet Lucky en woont op het centrum, een lieve, vrolijke witte, langharige kruising met bruine hoofd van in ieder geval iets van een labrador en hij is eigenlijk ook getraumatiseerd lijkt. Dat wil zeggen hij is argwanend, afwachtend, waakzaam en kijkt de kat uit de boom. Iedereen die de poort binnenkomt krijgt direct een grommende, snauwende en hard blaffende waarschuwing. Zo ook bij mij, maar als ik eenmaal binnen ben dan kruipt hij echter de meeste tijd angstig weg in een hoekje of durft niet langs me heen te lopen. Hij komt dan bijvoorbeeld nietsvermoedend naar kantoor om daar te gaan liggen, ziet dan ineens mij zitten en draait als een angsthaas weer om, het kantoor uit… Maar bijna iedere onbekende man wordt direct gebeten. Zo is de elektricien die onze WIFI weer aan de praat heeft gekregen gegrepen en de vader van een van de meiden is er ook niet onbeschadigd van afgekomen. Hij beschermt onze meiden dus supergoed hihi en heeft dondersgoed in de gaten dat het een home for girls is, dus mannen wegwezen ?. Maar Lucky en ik moeten nog even ‘bonden”, ik pas de angstbehandeling toe en probeer stapje voor stapje vertrouwen te winnen. Zo had ik van de week al overheerlijke hondensnack gekocht van Pedigree, van die kauwstaven. Denk je dat mister Diva er ook maar vanuit zijn veren voor komt? Hij komt kijken omdat ik zo enthousiast mijn best doe, hij ruikt eraan maar laat het verder onaangetast liggen. Hmmm, nou daar sta ik dan met mijn superdeluxe snack die oh zo goed is voor honden. Maar ergens snap ik het wel. Ik wil ook geen voorgepakt en gefabriceerd eten. Lucky krijgt natuurlijk dagelijks de restjes van de pot: veel vlees en vis en rijst. Tja wat moet je dan met zo’n geurloos, plastic uitziende nepstaaf? Volgende keer dus een echt bot meenemen. Maar wandelen vindt Lucky ook erg fijn en ik ook, dus hopelijk komt dat ons contact ten goede. De 3 jongste meiden die zich toch vervelen, neem ik mee waarop ze direct erg enthousiast reageren. Het centrum ligt aan het strand, dus we lopen de achterdeur uit en staan direct op het zand, heerlijk! Bij terugkomst maken de meiden tekeningen in het zand. Ze tekenen allemaal hetzelfde en ook op dezelfde duidelijk aangeleerde manier. Een vrouw met lang haar en rok. En dat moet ik dan natuurlijk voorstellen ? Als we terug zijn op het centrum kleed ik me om, om weer te gaan sporten met mijn collega. De meiden zien dat en roepen enthousiast going to gym! Dus ik maak van het wachten op mijn collega even gebruik om met de meiden ter plekke buikspieroefeningen te doen en op te drukken. Ze houden beiden nog geen 2x vol, dus zelfs ook de buikspieren niet ondanks hun volledige inzet.

We gaan met de tricycle want het regent nog steeds erg hard. Elke dag stortregen, waarbij de straten direct blank staan en de dakgoten overstromen. Alles is ook zo klam en vochtig daardoor. Na de gym ga ik met de tricycle terug naar huis om mijn slaapspullen te pakken. Ik ga weer op weg terug naar het centrum in de stromende regen, wat even niet erg is zo na het sporten, omdat de temperatuur wel gewoon warm blijft. Ik probeer een tricycle te pakken te krijgen, maar er rijden er nu niet zo veel meer, dus als een bezopen katje kom ik in het donker aan op een afgesloten centrum. De meiden gaan hier namelijk uiterlijk als laatste al wel rond 21:00 slapen, hun dag begint namelijk doordeweeks altijd om 5 uur. Ze reageren helemaal geshockeerd dat ik zo nat ben, you dont have umbrella? You came walking? Daar snappen ze niks van, want hier pakken ze bij ieder drupje meteen hun paraplu tevoorschijn.. Ik heb toch nog steeds mijn sportoutfit aan dus het maakt mij niet zoveel uit, maar dat vinden ze maar gek blijkbaar. Ik blijf vanavond op het centrum slapen omdat de groepsleidster alleen is vanavond en het wel prettig is als er altijd nog iemand ter back-up is. Er zijn daar nog wat een persoons slaapkamers op de bovenste verdieping voor staf, dus heb wel mijn eigen kamer en gelukkig hoef ik niet om 5 uur op ?.

De volgende dag zou ik met de social worker op huisbezoek gaan, maar vanwege het slechte weer gaat dat niet door. Dan kunnen we alsnog naar iloilo, ons oorspronkelijke plan, de hoofdstad van dit eiland om wat dingen te regelen. Mijn collega moet daar namelijk wat dingen regelen om de licentie te behouden, ik heb gevraagd of ik mee kon omdat ik dan een gitaar kan kopen. Het is wat onduidelijk hoe we dan gaan en of het nog wel zin heeft. Om te voorkomen dat dingen weer vooruitgeschoven worden en uitgesteld worden en die licentie mij erg belangrijk lijkt, probeer ik proactief te denken en een oplossing te bedenken om toch te gaan. Ik vraag of we dan niet met de auto kunnen gaan, als het met OV zo omslachtig lang duurt. We hebben toch een auto of is dat geen optie? Ik krijg terug dat dat zeker een optie is, of is dat dan veel duurder? Dat valt wel mee, dus Ik betaal dan zelf wel mijn deel aan de benzine. Andere collega wilde ook, ik dacht om ook dingen te regelen. Vervolgens gaan we dus op pad. Mijn andere collega stapt ook in en zo vertrekken we ineens met 5 personen op weg naar Iloilo. Ik vraag nog waarom de andere collega meekomt, en er wordt iets gezegd van “for help, he knows the way”. Ik neem al gauw genoegen met het antwoord. De man van mijn collega rijdt. Ik ga er van uit dat het allemaal wel goed is, doordacht is en vraag verder niet door. We stoppen om te kijken en er worden wat snoepjes ingeslagen, dat is goed voor evt. misselijkheid, het lijkt wel een schoolreisje. Het is eigenlijk maar 1 hoofdweg al slingerend door de bergen met zijn vele bergdorpjes die ons naar Iloilo voert. Onderweg zijn er vele wegopbrekingen, waarbij dan ineens een helft van de weg open ligt zonder enige vooraankondiging en zowel het doorgaand verkeer als het tegemoetkomend verkeer over eenzelfde weghelft moeten. In Nederland zou dit 100 meter van te voren aangegeven worden en de situatie zou geregeld worden met bijv. een stoplicht waarbij dan de ene kant mag rijden dan de andere kant. Hier hanteren ze hetzelfde principe maar staat er in plaats van een stoplicht een mannetje bij de ene kant die een groot wit bord met daarop in groene letters GO geplakt op een houten paal omdraait naar STOP in juist ja rode letters, als zijnde een luchtverkeersregelaar. Zijn collega aan de andere kant moet dan wel, op het goede moment natuurlijk, hetzelfde doen en dan ook nog zorgen dat er steeds een verschillend bord aan beide kanten staat. Ik vraag me af hoe ze dit met elkaar communiceren als ze elkaar niet kunnen zien.

Onderweg komen we ook veel loslopend vee tegen als geiten en koeien of honden. Het meeste vee staat wel vastgebonden aan een boom en hebben met een beetje geluk een loopruimte van 2 vierkante meter. De meeste honden hebben trouwens gelukkig over het algemeen wel een eigenaar en een plek waar hij of zij eten krijgt, net als de katten overigens. Wederom zo weer een kans om wat van het landschap te zien. Bergachtig en groen landschap met rijstvelden, veel planten en (palm)bomen, kleurrijke tricycles, houten bamboohuisjes of hutjes gemaakt van palmbladen, vele reclameborden, ontelbare shopjes met veelal verpakte snacks: koek, snoep en drinken, Electriciteitskabels, soms gebruikt als waslijn, maar ook overvolle tricycles en jeepny’s. Die laatste is ook een bijzonder vervoermiddel wat ik nog niet eerder heb gezien. Het doet hier dienst als openbaar vervoer, een soort van bus, maar het ziet eruit als een ouderwetse, Amerikaanse, truck. Zo’n vrachtwagen met van die vele chromen pijpen, grote grill en beschilderd met de meest artistieke tekeningen van artiesten, acteurs of mickey mouse. Maar de laadbak is dan de helft in lengte kleiner en heeft rondom allemaal open ramen. De zitplaatsen zitten rondom en bovenop het dak is ook nog plaats voor 10,15 of wel 20 man. De open achteringang biedt ook nog wel ruimte voor 2,4 of 6 staanplaatsen, al vasthoudend aan het raam of de deurpost.

Onderweg kletsen we over de cultuur en krijg ik wederom les in de taal. De taal is enerzijds erg moeilijk en niks van te maken en anderzijds weer bijzonder grappig. Want het is namelijk een mengelmoes van eigen taal met Engels en Spaans! Dus het is zo grappig om ineens Spaanse en engelse woorden te horen in een volledige volzin in eigen taal. Alsof een Griek bijvoorbeeld ineens een aantal Nederlandse of Franse woorden in zijn verhaal gebruikt en Soms kan ik dus best begrijpen waar het ongeveer over gaat. Gek is het niet, want de Filipijnen zijn zowel een tijd in handen van de spanjaarden geweest als van de amerikanen. Veel plaatsnamen zijn ook spaans. Woorden als o.a.: glas, goedkoop, schoenen, school, studenten, maar, de dagen van de week zijn dan ineens in het spaans. Mijn spaans komt hier dus goed van pas! Begroeting zijn over het algemeen in het Engels, ook de locals onder elkaar en dat wordt dan veelal ook op de mogelijk welbekende Amerikaanse overenthousiaste en overdreven toon gebracht: “Goodmorning”, met een brede lach, lange ooooo en overslaande stem op MO, “Good afternoon’ met een zeurderige naklank op de noooon en verhoogde AF. Maar de overdrevenheid waarop ze ‘excuse me’ met een allerhoogst, beknepen kinderstemmetje zeggen geeft mij eerder een vreselijke neppe bijsmaak, een soort van woordmisbruik om onder vele situaties uit te komen, zelfs in situaties waarbij ik het eerder storend vindt dan beleefd. Als je bijv met een clubje van 4 toevallig samen zit en je bent in gesprek met nummer 1, dan zegt nummer 2 ineens vanuit het niks ‘excuse me’ om vervolgens de ruimte te verlaten waardoor het gesprek juist onderbroken wordt, terwijl ik anders het vertrek mogelijk niet eens had opgemerkt. Maar zo heb ik dus misschien wel op mijn beurt, vanuit mijn cultuur de ruimte in hun ogen erg onbeleefd verlaten. Maar ze zeggen het ook als er een stilte valt en je beiden weet dat je uitgepraat bent en de ander er weer vandoor gaat of als ze iets willen vragen of komen storen (nogmaals excuus me zeggen is vele malen storender dan gewoon het kantoor binnen komen en zonder wat te zeggen pakken je ding doen). Je zal mij daarnaast ook niet iedere x te pas en te onpas excuse me horen zeggen als ik er even langs wil, al helemaal niet op die toon ineens. Zij gaan staan en zeggen dan ‘excuse me’ en iedereen staat meteen op. Op zich in die context wel duidelijk, maar ik zou toch meer geneigd zijn de vraag te stellen of je er even langs mag. De hele dag door hoor ik het echt wel 10 of 15 keer…ze zeggen het zo vaak, om zoveel verschillende redenen, dat ik mezelf werkelijk even heb afgevraagd of ik nou zo’n onbeleefde hark ben, geen manieren meer heb en/ of ik hier nog wat van kan leren en in moet aanpassen. Maar deze bepaalde manier van etiquette geeft me eerder het gevoel rond te lopen op zo’n 18e eeuws romantisch bal met sierlijke, kanten jurken, lange rokken met zo’n hoog achterwerk deftig langs elkaar heen schuifelend op glazen muiltjes met hoog opgestoken, gekrulde witte haren en met in de handen een maskertje of bril op een stokje. Een hoop poeha en veel gebakken lucht. Duidelijk een restant van de Amerikaanse, overdreven, theatrale cultuur die een wrang sausje geeft over deze goedlachse, lieve en vriendelijke Filipino’s. Alsof je je overheerlijke Mexicaanse wrap dipt in de fritessaus van de Macdonalds.

3 uur later zijn we in Iloilo aangekomen en hangen er gigantisch grote borden onder de loopbruggen met daarop: non-smoking city of borden die gaan over No drugs. Het verkeer is hier druk en chaos, maar ze hebben hier wel stoplichten. In San Jose geen. We stoppen bij het Crisis Intervention Unit, een crisisgroep, wauw interessant! Natuurlijk wil ik mee naar binnen en kennismaken! Er blijkt dus een team te werken die ‘s avonds de straten en barren van Iloilo afstruint op zoek naar kinderen. Na 22:00 mogen er bij de wet geen kinderen meer buiten op straat zijn en zijn de ouders of verzorgers dus strafbaar. Mocht dit wel het geval zijn, dan krijgen ze allereerst een officiële waarschuwing, mocht het daarna nog een keer gebeuren dan worden de kinderen meegenomen naar het crisiscentrum. Bij aankomst is de deur wel open, maar staan er wel bordjes met verboden toegang voor onbevoegden en zitten er wel genoeg man buiten, wij kunnen echter gewoon zo naar binnen. Boven wachten we op de social worker, die de docent van mijn collega blijkt te zijn. Ook hier geven we door aan de social worker dat 3 van de meiden terug naar huis gaanvoor de vakantie, zodat ze extra oogje in het zeil kunnen houden. Daarna gaan we naar het winkelcentrum. Het blijkt dat mijn andere collega mee is om mij te ondersteunen in mijn zoektocht naar een gitaar. Werkelijk? Skipt hij daar een dag werken voor? Waarom is me dat niet eerder gezegd, ik heb het ook allemaal maar voor lief genomen en verder niet doorgevraagd, ik dacht zal wel goed zijn. Jeetje 5 man op pad, dat is toch wel heel inefficiënt? We hadden anders allemaal een dag kunnen werken, in Nederland zou dit never niet toegestaan worden. Oke, volgende keer dus niet maar zomaar van uit gaan, maar goed doorvragen en concreet krijgen. De keerzijde is wel dat dit veel leuker en gezelliger, makkelijker en flexibeler aanvoelt en juist maakt dat ik dit zoveel meer waardeer dan het eeuwige geren, druk, druk en gestress in Nederland. En aan de andere kant werken we hier ook wel weer veel extra en over. Mijn collega wordt te pas en te onpas gebeld en komt vaak terug op zijn vrije dagen. Mijn andere collega is nu ook onderhand elke dag op het centrum omdat ze die dingen voor de licentie moet regelen. We drinken een kop koffie en hebben het over de verschillen tussen Nederland en Filipijnen, ik vertel dat dit in Nederland zo met 5 op pad gaan echt niet mogelijk is, tijd is geld en met zo min mogelijk mankracht zo veel mogelijk opbrengst alsjeblieft. Maar die efficiëntie betekent dus ook vaak dingen alleen doen en snel, snel, snel dus minder relaxed en gezellig.

In het tweede winkelcentrum slaag ik dan eindelijk voor mijn gitaar, ondanks dat mijn collega alle 5 ervoor al had goedgekeurd. Mijn gitaar wordt wel meteen direct door hem gedragen, zo gaat dat hier. De cultuur is nog heel erg dat de man alles draagt (de man van mijn collega loopt steeds met haar schoudertas rond) het lukt me vaak om er weerstand tegen te bieden, maar nu is mijn gitaar er al vandoor voordat ik betaald heb, dus ik laat het er dan maar bij. Het regent pijpenstelen zoals elke dag, dus wanneer ik terugkom van de wc blijken de mannen gesommeerd te zijn door de vrouwen om de auto te gaan halen en staan zij droog 1 meter van het winkelcentrum te wachten. Op de terugweg in de auto hebben we veel lol. Het is zo grappig dat humor gewoon universeel is en dat we daar elkaar meteen in begrijpen. De nodige woorden leer ik daar ook in wat ook al tot de nodige hilariteit zorgt. Mijn collega vertelt allerlei kampvuur verhalen, zoals het verhaal dat God de mens gemaakt heeft middels koken en dat de blanken niet goed gekookt zijn en niet gaar zijn, dat hele donkere mensen overcooked zijn en dus aangebrand. De Filipino daarentegen is precies goed, niet te gaar, niet te rauw gewoon precies goed haha. Elk onderonsje, grapje of gekkigheid wordt hier beklonken met een handje klap of high five. Een hoop gelach, gezelligheid en gekkigheid dus. Ze zijn vooral ook blij verrast en zeggen me: ‘you look so serieus, but you are also crazy’ hahaha. First impression ?. En we stoppen nog even voor cocosvlaai, die warm geserveerd wordt. Why not, echt al die zoetigheden hier, overal stoppen ze suiker in en de filipino’s snacken echt zowat de hele dag door muffins, cake, wafeltjes, snoepjes, vischips, bbq flavoured nootjes (uiteraard met suiker) en dan allemaal ook nog es geen meter te veel lopen… Pffff hoezo suiker en koolhydraten.

Ik word thuis afgezet en omdat er lekkage is op de badkamer, wat niet meteen opgelost kan worden, wordt mij de hoofdkraan laten zien. De auto stopt 5 meter voor het huis? Ik ben al zo gewend aan het 20 cm voor je deur afgezet worden dat ik nu wel even verbaasd ben, waarom rij je nu niet even verder? Water… wordt er nog geroepen. Nou ja, oke stap dan wel hier uit. Maar wat blijkt 2 deuren verderop, daar waar we gestopt zijn, is naast het huis van de buren een betonnen ruimte afgesloten met een geelkleurige metalen deksel, waar iedereen bij kan en naast een shop zit. Als je die deksel opendoet, dan heb je daar dus de hoofdkranen zitten van wel 5 huishouden. Ah, oke good to know. Hij stapt weer in de auto om die 5 meter verder te rijden naar de poort van mijn huis.. sorry hoor maar dat loop ik wel. Maar dat ik met mijn spullen in de stromende regen het slot probeer open te krijgen dat is dus echt not done en ik word door allen teruggefloten.. grrr dat lukt toch zelf wel en die regen wat maakt dat nu uit. Maar voor ik het weet trotseren de 2 mannen samen de regen om het slot van het hek open te krijgen. Ze weten natuurlijk niet welke sleutel dus ze staan wel even te hannesen. Veel feministisch tegengas geef ik nou ook weer niet, omdat ik toch mijn best duur gekochte gitaar op mijn rug heb. Maar regen is hier ook wel een ding.. ik zelf gebruik in Nederland al niet graag en dus eigenlijk nooit een paraplu. Hier is het notabene nog warm zelfs als het regent. Dus het voelt als een warme douche. Maar bij ieder drupje regen doet menigeen paraplu hier open klappen. Ik pak mijn slaapspullen en spullen voor morgen, want slaap nu ook op het centrum. Het is namelijk al bijna half tien savonds. Ik fabriceer nog wat eten en ga slapen.

Vandaag, vrijdag de 20e, zouden we op excursie gaan met Eva. Zij zit echter vast op een eiland, door de enorme storm en regen varen de boten niet terug naar het vasteland dus kan ze het nooit halen. Ook bij ons op het centrum gaat het enorm te keer, typhoonseason is goed merkbaar. Dat het niet doorgaat is maar beter ook, want veel te zien is er nu niet, met die grauwe lucht, woeste zee en de hemelse waterval. Voor niks zo vroeg opgestaan, ik ben echt vreselijk moe en sta mezelf toe om even een uurtje te slapen.. slaap 3 uur later word ik wakker.. De rest van de dag blijf ik gaar en niet vooruit te branden. Ik ga maar op tijd naar huis en stap om 20:00 in bed, 14 uur later om 10:00 word ik pas weer wakker. Het doet me denken aan vorig jaar koningsdag. Nu weet ik ook waarom ik zo moe ben. Deels van alle indrukken, vele nieuwe info, het acclimatiseren, het continue bezig zijn, maar nu vooral van het afkicken van alle koolhydraten, Sinds deze week probeer ik mij weer aan mijn eetgewoontes te houden. De eerste 2 weken was ik oftewel genoodzaakt (omdat er niks anders was) of wilde ik het gewoon geproefd hebben of niet onbeleefd zijn om te eten wat de pot schaft. Maar ik voel mezelf toch het lekkerste en het fitst bij mijn oerdieet. Zeker nadat mijn collega vanuit het niks ineens zei dat ik fat begon te worden after one week only (en dan zijn ze hier niet direct?). Dus ik heb de rijst (ondanks dat ik heel prima 3 x per dag rijst zou kunnen eten, zoals de Filipinos doen) afgeschaft uit mijn eetpatroon en ben weer overgeschakeld naar slechts groenten en ei tot grote zorg van mijn collega’s.

Vandaag, zaterdag, is het tijd om alle meegebrachte kaarten en foto’s van jullie op te gaan hangen. De muur is geverfd dus de aankleding kan beginnen en ik decoreer mijn kamer met jullie fantastisch leuke kaarten, lieve woorden, grappige en liefdevolle foto’s, heerlijk ruikende geurzakjes en vele geluksamuletjes en poppetjes. Zo superlief en hartverwarmend en brengt me meteen terug naar vele waardevolle momenten. Vandaag zou na herhaaldelijk vragen (waarbij het antwoord steevast is: tomorrow they will come ? de koelkast eindelijk opgehaald worden na een week ter reparatie, maar ik had al zo’n voorgevoel en ja hoor.. plannen wijzigen zich op het laatste moment.. Maandag 9:00 zijn we de eerste.. toch lastig met dat warme weer, die grijpgrage mieren en nieuwsgierige straatkatten die af en aan binnen komen lopen om eten langer dan een uur te kunnen bewaren.

Ik ga dan maar op pad naar het winkelcentrum, want heb wat dingen nodig. Het is duidelijk weekend, wat een drukte arghhh het lijkt wel uitverkoop.. rijen dik, en volle gangpaden. Hoe kunnen al die filipino’s toch al die spullen in het winkelcentrum veroorloven. Het is dat ik wat dingen echt nodig heb, maar daarna moet ik mijn boodschappen echt op de markt gaan doen om rond te kunnen komen van mijn salaris hier. Ik ga op zoek naar een navelpiercing, de mijne ben ik verloren, ik vraag me echt af, of ze die hebben en zoja waar dan. In een winkeltje vol haarstrikjes/ banden en -elastiekjes weet ik er zowaar 1 te scoren, er is 1 keus (lekker makkelijk) en kost me maar liefst 45 cent. Tijdens het passen van de sportkleding (zodat ik niet steeds op de was hoef te wachten om weer naar de sportschool te kunnen of mijn bezwete outfit steeds opnieuw aan hoef) hoor ik een bekende stem en ja hoor, wie kom ik daar tegen Eva en haar vriend wat een toeval! Het regent weer de hele dag, het is wel voor het eerst dat het koeler is, zo rond de 25 graden, daarvoor was het eigenlijk dag en nacht wel rond de 30 graden. Het is wel echt supermakkelijk nu zo op mijn eigen scooter rondtoeren, heerlijk die vrijheid. En, wat betreft verkeersregels weet ik eigenlijk niet wat ze hanteren, toeteren en gaan is wat ik ervan gemaakt heb. al sla ik dat toeteren toch het liefst over. Vanavond zou ik met 2 collega’s naar de kroeg gaan, dit is herhaaldelijk afgesproken en toegezegd, maar de Filipino zou de Filipiono niet zijn als de plannen gewoon steeds wijzigen. Mijn ene collega moet werken, de ander gaat naar de wake van haar nicht (lijken mij wederom geen dingen die je niet van te voren niet wist, toch?) Maar gelukkig zijn Eva en haar vriend, Kent bereid om mee te gaan, we gaan weer naar de lifemusic bar. We ouwehoeren wat over de Filipijnse mannen, want ook Kent vindt het onbehrijpelijk dat ik single ben, geen vrouw hoort alleen te zijn (want ja wie draagt dan mijn tas, rijdt mij rond op de scooter of doet al die taken die ik echt zelf niet kan) en hij is dan ook vastberaden om mij aan de man te helpen. We vragen wat liedjes aan en Kent grapt wat dat ik wel kan gaan zingen. Ik kom terug van de wc en hoor ineens de band mijn naam zeggen.. WTF? Dat meen je niet, grrrrr en voor ik het weet sta ik gespannen op het podium met de band een liedje van Adele met schaamte en valse noten te zingen.. Gelukkig ben ik er maar een jaar ?..

De volgende dag moet ik vroeg op, want ik mag mee met Eva en Kent naar de kerk! Kent is Filipino en woont een dorp verderop. We stappen gedrieën op de scooter en rijden 20 minuten verder naar zijn plaatsje. Daar gaan we eerst naar zijn huis, waar ik zijn ouders ontmoet. Want het hele gezin woont uiteraard zoals al eerder verteld nog bij elkaar. Ze zijn in totaal met 5 kinderen. De ouders kunnen redelijk goed Engels en zijn best modieus en open minded, de vader wil dan ook van alles weten en vraagt me het hemd van het lijf. Juist wel leuk die interesse en de drang naar meer willen weten over andere culturen. We eten nog wat, alvorens we naar de kerk gaan. Na het omkleden, rokken aan en nette kleding stappen we met de bijbel in de hand, in de auto. Om 500 meter later weer uit te stappen…. Werkelijk?? vol verbazing en verwarring stap ik uit.. Echt ongelooflijk zeg, hadden we dat nou echt niet kunnen lopen? Ik stap in, in de veronderstelling dat het even rijden is, toch wel minimaal 5 minuten ofzo.. maar niet bedenkend dat het zo dichtbij zou zijn. Je zou een meter teveel lopen hahah. De baptisten kerk is klein, meer een huis of eigenlijk een houten schuur, eigenlijk zo’n zelfde gebouw als die van de sportschool, een houten skelet met roestige metalen golfplaten. Er ligt wederom een zeer trendy betonvloer in. onlangs is er nog uitgebouwd te zien aan het verse hout en blinkende dakplaten. De inrichting is wel als in een kerk achterin, centraal in het midden staat het priesterskoor en zijn altaar. Zowel aan de linkerzijde als de rechterzijde staan houten banken, aangevuld met plastic stoelen. De kerkdienst is al begonnen en de priester begroet ons vriendelijk bij binnenkomst. Iedereen kijkt nieuwsgierig achterom.. tja 2 blanke foreigners dat zie je niet vaak in dit soort kleine buurtkerkjes. De priester gaat verder met het enthousiast vertellen van Bijbelse verhalen, ondersteund door een word-document geprojecteerd op een beamer naast hem. Het is bloedheet in de kerk, ondanks dat het gewoon open is, maar er staat geen zuchtje wind en de 2 fans dienen niet de gehele kerk met hun ronddraaiende zwoele wind. De priester gebruikte heftige handgebaren, versnellingen in zijn tempo van praten en verheft zijn stem, waarna hij steeds afsluit met een heftig knikkend amen. Waarop de rest amen zegt en meeknikt. Hij gelooft er in ieder geval heilig in en brengt het vol overgave en overtuiging zodat ik het bijna zelf zou geloven, als ik dan maar zou weten wat hij zegt. De tekst op de beamer wordt hardop door iedereen voorgelezen op dezelfde toon als mijn collega’s in de vergadering doen, het zou wel gebruikelijk zijn om dat dus zo klassikaal te doen. Vervolgens wordt er nog samen gebeden en gezongen alvorens we overgaan op de lunch, dit ter ere van de verjaardag van de zoon van de priester. Vlees, rijst en vis. Bij terugkomst in het huis van de ouders van Kent, begrijp ik dat de kerkgangers zich meteen schuldig hadden gevoeld dat er niks vegetarisch was voor mij en dat ze het niet wisten, want anders hadden ze wel wat voor mee gemaakt. Maar de volgende keer zullen ze er rekening mee houden, zo superlief hoe iedereen dat zo enorm aantrekt en het je zo enorm naar je zin wil maken. Ik word door de ouders van Kent ook voor van alles en nog wat uitgenodigd en in welkom geheten. Op moment dat we willen gaan regent het natuurlijk weer zoals het elke middag doet. De vader van Kent is zo lief om ons met de auto te brengen. Onderweg stopt hij bij een betonnen muur in de middle of nowhere, hij roept iemand verderop, die jongen komt vervolgens met 3 petflessen vol rood vloeistof aan…ah benzine. De vader vertelt me dat het pompstation nog in de maak is, dus ondertussen verkopen ze het in petflessen.. onderweg moeten we ondanks het aangevulde benzinepeil een paar keer stoppen. Iets met oud en tja dat doet die auto… de auto trekt dan voor geen meter meer, maar als hij even stopt de motor afzet en opnieuw start dan doet hij het weer..

Even daarna worden we opgehaald door mijn collega’s om een mini excursie te doen, omdat vrijdag niet door kon gaan. We gaan naar de ecofarm van Let’s care. Bij aankomst bij ons huis krijg ik de autosleutel in mijn handen gedrukt met de mededeling of ik wil rijden, want dan kan mijn collega nog wat dingen doen op kantoor… ehh ja, waarom niet dat moet toch geen probleem zijn, toch? Al rijdend vraag ik mijn collega ondertussen even naar de verkeersregels. Die zijn er eigenlijk niet echt, behalve dan dat je op moet passen voor de tricycles die plots midden op de weg stil gaan staan om iemand af te zetten of op te pikken of omdat ze ineens het stuur omdraaien. De eco farm is eigendom van let’s care en wordt beheerd door een boer die even verder op woont. Zo kunnen we ons centrum dus deels zelf voorzien van voedsel. Het is aan de rand van de stad, op het plattenland. Ik parkeer de auto aan de rand van de weg. We lopen een paadje op richting de ingang, nou ja paadje, inmiddels is het een modderpoel en zakken we tot ver boven de enkels weg. Bij iedere stap baant de dikke modder zich als een kleffe deegbal de weg tussen je tenen omhoog. We bekijken de vele groenten, planten en boomsoorten, proeven wilde druiven en wilde bessen en nemen direct wat groenten mee, zoals de bloem van de bananenboom, komkommers en dunne aubergines. Leuk om gezien te hebben, de groentes hebben wel wat weg van de Chinese groentes. Het is werkelijk net zoals schrijver Sjon Hauser in zijn boek het Filipijnse volk zeer treffend beschrijft: “de Engels sprekende Maleier met een Spaanse naam die Chinees eten eet."

Alleen eten ze dan jammer en vreemd genoeg niet met stokjes hier... maar met lepel en vork..

Reacties

Reacties

Suz

Klinkt heel bijzonder Suuske, enjoy, geniet van alle mooie dingen! Wat een ervaring.... dikke kus

Suz

Klinkt heel bijzonder Suuske, enjoy, geniet van alle mooie dingen! Wat een ervaring.... dikke kus

Anneke

Heerlijk om je verhalen te leEn. Zo levendig alsof ik zelf aanwezig ben. Hopen dat je vermoeidheid wat gaat af nemen! Succes ?

Suzanne Aartse

Dank Suuske, het is heel bijzonder en, hele ervaring idd!! Lief An en superlief dat je me zo volgt en mijn verhalen leest!! liefs voor jullie

Corien

Leuk om te lezen wat je allemaal meemaakt en de omschriijving maakt alsof ik het voor me zie. Ik liep een beetje achter met lezen, maar ga nu op naar deel 4. De teamdag was reuze gezellig, veel gelachen en lol gehad. We moesten in groepjes een act doen en kregen daarbij een opdracht van een ander groepje, hilarische momenten, daarna lekker gegeten in de stad. Nu zit ik een weekje in Spanje, ook heerlijk. Het ga je goed, geniet van alles wat je meemaakt, het is bijzonder.

Tante Riet

Leuk dit verslag,ik geniet echt van je verhalen.Slaap je al beter?Veel succes maar weer.Leuk dat je zo enthousiast bent.Lieve groeten??

Jiska

Leuk weer om te lezen...ben er ook pas nu aan toegekomen..nu op naar deel 4..?

Melanie

Eerst deel 4 gelezen en nu pas deel 3 maar ook dit weer op jouw originele manier geschreven. Wat jij daar allemaal mee maakt in een maand ;-)....

Marielle

Zo dat was een hele zit ;-)! Moest ik ff tijd voor inplannen, maar dat was het weer helemaal waard! Zo fijn en leuk om zo precies te weten wat je allemaal meemaakt. Deze week ga ik echt boeken, dan kan ik het snel met eigen ogen bekijken! xx

Suus

Hahahaha de blogs nemen veel van jullie kostbare tijd in ;)..maar geloof me het kost nog veeeeel meer tijd om het te schrijven haha..ik maak idd erg veel mee in korte tijd, heel leuk allemaal! maar echt supertof dat jullie het zo trouw lezen! Leuk, Corien je reactie! Fijn te lezen dat de teamdag zo geslaagd was, klinkt hilarisch en gezellig!! wat gemist dus ;). En heerlijk in spanje, lekker genieten, waar ben je geweest? jaaaa Sis boek nu es ;) nieuwe verhaal komt eraan..
a

{{ reactie.poster_name }}

Reageer

Laat een reactie achter!

De volgende fout is opgetreden
  • {{ error }}
{{ reactieForm.errorMessage }}
Je reactie is opgeslagen!