Ik ben de dagen helemaal kwijt, maar ergens op een dag, heel vroeg in de morgen kom ik aan met de trein in Ulaanbataar. Archie neemt de taxi en ik wacht weer braaf op mijn transfer, samen met mijn nieuwe Mongoolse vriend, want die wil zeker weten dat ik wel opgehaald wordt. Na even zoeken vind ik mijn chauffeur, we drinken nog eerst even een kopje thee in het restaurant op het station, want het is nog vroeg. Wat direct opvalt is dat de mensen er meteen totaal anders uitzien als de Russen. Andere sfeer, andere kledingdracht, andere cultuur, andere taal, ander land! Klaar voor om dat te ontdekken!

Dan gaan we op weg met de auto. Het stuur zit rechts, terwijl ze rechts rijden. De Mongoolse man uit de trein, weet me te vertellen dat 50 % van de auto's het stuur rechts heeft zitten. Ontzettend onhandig als je wel gewoon rechts rijdt. Dat blijkt al meteen onderweg. Zo moet de beste chauffeur tol betalen, maar het loket daarvan zit uiteraard aan mijn kant. Nu kan ik het betalen, maar toch best lastig als je alleen in de auto zit. Ook met inhalen is het lastig, want je moet wel erg ver uitwijken naar links wil je kunnen zien of er verkeer aankomt. Logica hiervan? Dat betekent dus dat ik vooral kijk of er wat aankomt en met TIEM, TIEM in het Mongools aangeef of hij kan gaan of niet. De chauffeur, een oudere man met een hoedje op lijkt behoorlijk kippig. Onderweg lijkt hij overal een drempel te zien en stopt dus bij iedere vlek, wat uiteindelijk niks blijkt te zijn. Zijn tempo ligt op 30 met zijn neus tegen het raam geplakt en met veel getoeter om ons heen. Een grote bus toetert en schiet rakelings langs ons, omdat hij, al om zich heen kijkend naar niks, op twee banen rijdt. Het is dan ook nog donker buiten. We rijden langs een stoet auto's die allen hun alarmlichten aan hebben. De chauffeur maakt me precies als de emoticon met een schuine tong uit de mond en kruisjes als ogen duidelijk dat het om een overlijdensstoet gaat en dat om 7:00 ' sochtends. We moeten ook nog naar de ATM, maar die worden ook net steeds te laat gezien en als ik het aanwijs, dan is zijn reactievermogen net te laat om af te slaan. Na een uur vinden we er een die het doet en kunnen we op weg naar TERELJ, het nationaal park. Het landschap is echt schitterend mooi, bruinoranje kale vergestrekte heuvels. De chauffeur zet ook nog een perfect passend cdtje op. Pamfluitmuziek :), geweldig. Ook de sneeuw is helemaal weg, wat niet wegneemt dat het niet koud is. Want koud is het! Onderweg laat hij me namelijk dingen zien en stoppen om foto's te maken. 1 minuut buiten is al genoeg voor bevroren vingers. We komen zo al langs de Sjamaan, de heilige hier. Een paal vol met blauwe linten bovenop een stapen van stenen, waar we een rondje omheen lopen en steentjes gooien.

Na een half uur verandert de geasfalteerde weg in steentjes en ineens worden de stenen nog groter en verandert mijn kippige zondagsrijder in een ervaren, gedreven offroad driver op een rit waar de duurbetaalde jeepsafari in Spanje helemaal niks bij is! We rijden over ijs, gigantische kuilen, smalle paden, besneeuwde stukken en grote keien en dat met onze daihatsu personenwagen.

In de wijde omgeving is er niks anders te zien dan bergen, struiken, bomen, bevroren rivieren. We passeren wat koeien en paarden die los rondlopen. Uiteindelijk komen we drie uur later op plaats van mijn bestemming: 2 nachten kamperen in een typisch Mongoolse GERtent bij een Mongoolse familie. Er staan een paar Gertenten. De eigenaresse komt direct naar me toe en laat me mijn tent zien. De ingang is laag en dat heb ik geweten, doordat ik zeker wel vijf keer in totaal mijn hoofd eraan heb gestoten. De tent is rond en van vilt gemaakt. binnen staan drie bedden, een tafel en krukjes, de meubels zijn in Mongoolse stijl beschilderd, oranje met kleurige beschilderingen. Er staat een houtkachel en nu is het heerlijk warm. Ik word meteen uitgenodigd voor wat drinken en eten in de grote tent. De tent van de familie, waar dus ook een kookstel en meer dingen in staan. Het geraamte van de tent is simpel opgebouwd uit talloze latten. Dit is superhandig, want vooral bij het dak kun je van alles achter de latjes steken. Zo zie ik een borstel, een spiegel, een mobiele telefoon, snoertjes, papieren. Ook de naald en draad wordt zo in de tentdoek gestoken, nadat de vrouw des huizes geprobeerd heeft een splinter te verwijderen. Dat krijg je met al dat hout geeft ze aan. In de tent zit ook een meisje prachtig gekleed in een traditionele Mongoolse rode jurk. Verlegen kijkt ze me aan. Ik krijg een boterham met kaas, fijn :)

Binnen in de tent is het echt behaaglijk warm, maar zelfs de vrouw zegt dat het vandaag erg koud is buiten. Na het eten, gaat het meisje, Elisabeth aan een tafel zitten met een zakje. Ik ga erbij zitten en moeders legt me de spelregels uit. Uit het zakje komen zeker wel twintig botjes. Het blijken enkelbotjes te zijn van de geit en het schaap. En voor ik het weet ben ik aan het dobbelen met enkelbotjes, die nog steeds een typische geur afgeven. De botjes had ik al eerder gezien, dankzij een gekregen souvenir van Misha en wist daardoor dat het iets typisch Mongools was. De botjes hebben vier kanten, die allemaal verschillend zijn. De vier kanten worden paard, schaap, geit en kameel genoemd. De botjes gaan allen op een rij met paard aan de bovenkant. Een botje fungeert als pion en vier botjes fungeren als dobbelsteen. De bedoeling is dat je paard gooit dan mag je een stapje vooruit met je pion. Uiteraard verlies ik. Maar wat is dit nu al bijzonder zo, zittend in een tent in the middle of nowhere spelen met botjes met een 5-jarig Mongools meisje en zo het leven van deze mensen te mogen ervaren. Daarna gaan moeder en dochter naar de stad en duik ik even mijn harde bed in. Aan het eind van de middag trotseer ik toch de kou. Met thermo-onderkleding, dubbele sokken, dikke trui en jas en met alleen mijn ogen maar zichtbaar marcheer ik als een Michelinmannetje richting de heuvel, waarvan ik graag de top wil bereiken. Geen idee hoe koud het is, maar zeker -25 en misschien nog wel kouder. De heuvel is best stijl en al gauw krijg ik het bloedheet met mijn hele bepakking. Ik bereik in 45 minuten de top, vanwaar ik een mooi uitzicht heb, maar ook ijzigkoude wind. Het is het wel waard want de zon gaat ook nog onder en dat geeft een mooie rode gloed op het gebergte in de verte. Wauw, wat is Mongolie prachtig, uniek en bijzonder!! Halverwege de afdaling stop ik even om iets te ervaren wat ik nog niet eerder zo bewust heb meegemaakt en dat is absolute stilt. Geen geruis van de wind, geen vogels, helemaal niks. Hoe goed ik ook luister, ik hoor gewoon echt helemaal niks. Bijzonder.

Als ik terugkom is het eten al klaar. Ik krijg rijst met curry, super lekker. Tante, de zus van moeder is er ook. We spelen scissors, stone and paper en nog wat andere handspelletjes. Daarna speel ik met tante en Elisabeth nogmaals het bottenspel en blijken er nog andere variaties te zijn. Dan is het bedtijd en ga ik gewapend met een kaars en instructies voor de kachel naar mijn tent. Er is geen electriciteit en geen stromend water. Het wcgebouwtje die 15 meter verderop staat, moet ik nu niet meer gebruiken ivm wilde dieren. Niet dat ik nu iets kan zien in dat smalle houten huisje, waar ik de eerste keer al bijna in het gat donderde, omdat zodra je de deur opendoet en naar binnen stapt, je direct op de ontbrekende plank terecht zal komen. Je moet dus echt aan de zijkanten van de deur stappen. In het gat prijkt ook nog een mooi gekleidde pilaar van zeker wel twee meter van wcpapier en uitwerpselen, die de dag erna bezwijkt aan de zwaartekracht. Plassen dus gewoon ergens achter de tent. het is warm in de tent, maar van tante en moeders krijg ik nog allerlei extra dekens, want het zal vannacht echt behoorlijk koud worden. Naast een dekbed, liggen er nu nog 4 wollen dekens. In de kachel liggen nu nog gloeiende kolen, die ik als ik ga slapen aanvul.

Het is nog donker als ik wakker word, geen idee hoe laat het is. Ik word wakker van de kou, de kachel lijkt uit te zijn en ik bedenk me dat ik er uit moet om hem aan te steken. Maar het is zo koud dat ik er me echt niet toe kan zetten uit te stappen en stop mijn hoofd helemaal onder de dekens, maar het blijft te koud om nog te slapen. Ik moet er echt aan geloven en stap de scherpe heftige kou in. Gauw trek ik mijn jas aan en alles wat ik maar kan vinden. Maar het is te koud om ook maar tijd te nemen voor het vuur. Ik gooi gauw wat boomschors erin, hout en wat ik maar kan vinden. Maar er gebeurt niks, zo'n enorme koningin in vuur maken ben ik nou ook niet en geef het al gauw op. Met extra kleren en muts op, stap ik weer in bed. Waarom ook alweer Mongolie bezoeken in deze tijd van het jaar?! na een half uur hoor ik voorzichtig wat knetteren vanuit de kachel. Maar even later gaat ook de wekker.. brr.. niks omkleden, mijn pyjama geldt als onderkleding voor mijn bovenkleding en andersom..dus vooral nog meer AANkleden. Gelukkig is het heerljk warm in de tent van de familie. tijd om te ontbijten, moeders vertelt dat zij hetzelfde had, geen zin om uit bed te stappen omdat het te koud was. Ze zegt dat het zelfs zo koud was dat de twee katten bij haar in bed kropen, wat ze anders nooit doen. Na het ontbijt heeft iemand bedacht dat ik drie uur ga paardrijden, de organisatie dus. Drie uur lang hobbelend op een paard met deze kou. Het is wel prachtig weer. Gister ook trouwens. Mongolie is het land waar de zon het meeste schijnt vd wereld en die tegelijkertijd de koudste hoofdstad te wereld heeft. Er is minder wind dan gister, dus ook iets aangenamer. Het paardrijden is na het ontbijt, de tijd weet ze niet precies want haar zwager moet eerst de paarden nog vinden. Die lopen vrij rond en kunnen dus ergens in de bergen zijn of bij de rivier of ergens anders. Dat is toch fantastisch dat die paarden gewoon zo vrij rondlopen.

Aangezien ik niet vaak op een paard heb gezeten en er vrij weinig mee kan, krijg ik een mak paard die ook nog es vooruitgetrokken wordt door oom op het voorste paard. We gaan door de bergen, steken de bevroren rivier over, komen langs andere gerkampen, door besneeuwd bos en komen vervolgens uit bij rotsen, waar we het laatste stukje van gaan lopen. Om vanaf daar een mooi uitzicht te hebben over de vallei. op de heenweg kon ik mijn tenen nog iets bewegen om ze zo warm proberen te houden. Op de terugweg wordt dat steeds moeilijker. In de zon is het wel fijn warm, maar daar kopen de tenen niks voor. Als we dan uiteindelijk na drie uur afstappen vraag ik me af of ik ooit eerder in mijn leven zulke bevroren tenen heb gehad. Het loopt zelfs gek alsof het een ijsklont is geworden. We stoppen bij de tent van oom en tante. Dat die in wat meer luxe leven is meteen zichtbaar. Er is electriciteit, een grote tv, koelkast en niks geen sporen van traditionele Mongoolse beschilderingen. Nu snap ik waarom Elisabeth graag bij haar tante is. De tv staat dan ook ook met de Mongoolse versie van een miljonair die undercover gaat in een achterstandswijk en aan het eind geld uitdeelt. Ben ik blij met mijn traditionele, back to basic tent.

Moeder en tante hebben dumplings gemaakt, speciaal voor mij vegetarische. Die gaan er wel in. Dan gaan tante en moeder naar hun moeder en zeggen dat ik wel even kan relaxen hier in deze tent. Oom gaat aan het werk; varkens voeren, ijs hakken voor drinkwater, hout hakken voor de kachel en reperaties rondom hun tent. Ik zit met Elisabeth tv te kijken en val in slaap. drie uur later komen ze weer terug en lopen we met zijn allen terug naar 'ons' kamp. Daarvoor steken we ook de rivier over. In de zomer lopen ze gewoon door het laagstaande water. Maar als het water hoog staat, dan kan het maar zo voorkomen dat ze elkaar vijf dagen niet kunnen bezoeken.

Als avondeten krijg ik zowaar Hollandse pot. Bloemkool, bietjes en gekookte aardappelen. Het typisch Mongoolse voedsel bestaat namelijk vooral uit gekookt vlees. Moeders is getrouwd met een Nederlandse man, die op het moment met een gebroken voet in Ulaanbataar verblijft. Ze kan goed engels en vertelt me over hun leven op het platteland, de zomer en het toerisme. Ze heeft nog twee zonen die studeren in Ulaanbataar. Eisabeth gaat ook naar school. Ze verblijft daarvoor dan doordeweeks bij haar broers van 11 en 16 en komt het weekend weer thuis. Ze vertelt over hoe belangrijk de paardensport in Mongolie is, maar ook gevaarlijk, zij heeft na een val een jaar in het ziekenhuis gelegen. Ze is ook een paar keer in Nederland geweest. Ik krijg op gegeven moment post onder mijn neus gedrukt van onze belastingdienst, geadreseeerd aan hen met de vraag of ze geld moeten betalen of niet.

De avond speel ik weer met botjes samen met Elisabeth, leer ik al goed in het Mongools te tellen en proberen we daarna met kaarten een kaartenhuis te bouwen. Opvallend met hoeveel geduld, aandacht en doorzettingsvermogen Elisabeth dit doet en ze krijgt het daarmee ook voor elkaar, waarna ze zichzelf beloont met een applaus. Elisabeth is erg rustig, behulpzaam en lijkt zich zo goed te vermaken met eigenlijk vrij weinig.

De tweede nacht word ik ook weer ergens erg vroeg in de ochtend wakker van de kou. Als ik uitadem is er een grote witte pluim zichtbaar. Nu ben ik wel wat beter voorbereid en naast mijn bed ligt de muts al klaar. Het lukt me ook iets meer geduld op te brengen voor het vuur, waardoor die binnen notime aan het branden is, maar het duurt wel even voordat het warm wordt. Na het ontbijt mag ik nog wat foto's maken van Elisabeth in haar tradiotionele jurk, de haren worden nog gekamd en zo poseert ze op traditionele wijze een tikkeltje verlegen een paar keer voor me. Ik vraag om het adres en beloof de foto's toe te sturen.

Dan is het tijd om te gaan. De chauffeur komt me ophalen en brengt me helemaal naar mijn hostel in Ulaanbataar waar ik nog een nacht zal verblijven. Het is inmiddels 14:00 als ik daar aankom. Gelijk even douchen, daar ben ik wel aan toe. Al mijn kleren ruiken naar houtkachel. Ik pak maar hetgeen het minst ruikt, al vraag ik me af of dat wel zo is haha.

Dan ga ik lopends op weg naar de tempel in de stad. Ik vind het een erg leuke stad en in vergelijking met Rusland staat hier wel aangegeven in het engels of het een hotel, winkel of restaurant betreft. Er is weinig hoogbouw en vooral veel zand/roodkleurige gebouwen.

Bij de tempel is het erg druk, het wordt veelal bezocht door locals. Er zijn meerdere tempels op het terrein. Ook zie je veelal de gouden draaitonnen naast elkaar hangen, waar ik de naam van vergeten ben, en draai net als de anderen een paar tonnen rond, ik ga ook de hoek om waar er nog wel tientallen tonnen hangen. En zo sta ik tussen de Mongolen, in alle drukte met soms opstoppingen een draai te geven aan wel honderden tonnen, want het gaat namelijk nog een hoek om en nog een, nonstop rond de gehele tempel. In de grote tempel is het ook een drukte van jewelste en sta ik ineens oog in oog met een gigantische boeddha. Nu loop ik wederom het gehele rondje rondom de boeddha al tonnendraaiend in een file van mensen. Ineens krijgt het ook een heel meditatief effect en ga ik op in het ritme van deze dans. Tot ik uiteindelijk weer uitkom bij de boeddha en toon mijn respect net als de anderen, zoals ik dat vorig jaar geleerd heb en loop uiteruit de tempel weer uit. Vorig jaar hebben jullie kunnen lezen hoe bizarre gewaarwording het was om je zo nederig op te stellen. Ik was dit niet gewend, ik geloof niet in een god of een heilige. Bid niet en aanbid niet. Dus de allereerste keren dat ik de Boeddha begroette voelde als genant, klein, nietig, raar, onnatuurlijk en zelfs tegennatuurlijk. Echter heeft het doorzetten daarvan me toen heel veel in plaat daarvan gebracht, namelijk een intens gevoel van dankbaarheid en respect. Dat gevoel wordt nu weer een klein beetje opgeroepen en ineens als ik buiten sta voel ik me ineens wat verloren en verdrietig. Ik ben ergens door geraakt, maar weet niet goed wat. Het duurt maar heel even, het is alsof ik weer even herinnerd werd aan die bijzondere tijd in het klooster.

Verder breng ik mijn tijd door met wat rondlopen door het centrum, wat eten, het grote beeld van Chinggis Khan bewonderen, geinterviewd worden door Mongoolse studenten die engels moeten oefenen en wat souvenirs kopen.

Morgenochtend om 7:15 vertrekt mijn trein alweer naar Beijing, Op naar een volgend land, al had ik graag echt wel wat langer in Mongolie willen blijven. Wat een hoogtepunt is dit tot nu zeg! Echt een fantastische, bijzondere ervaring!